Có những người thầy không dạy ta tí nào, nhưng lại để cho ta rất nhiều bài học sâu sắc, bằng chính cuộc đời của họ.
Nhờ sống bên cạnh họ, nhìn thấy việc họ làm, nói chuyện với họ, thế là ta có được bài học cho bản thân mình mà không mất xu học phí nào cả. Tôi có nhiều người thầy như vậy. Vài trong số họ đã chuyển sang sinh hoạt ở một dòng thời gian khác.Tuần này tôi tiễn biệt một người thân thiết bậc nhất – một người bạn vong niên đặc biệt.
Học nhiều và biết nhiều là tốt. Vì nó giúp ta có thể học thêm những thứ khó hơn nữa, đào sâu thêm nữa. Học nhiều cỡ nào cũng không thừa. Có nhiều thông tin và trải nghiệm, ta có nguyên liệu để trộn, để móc nối, và tạo ra ý nghĩa mới. Học ít thì hiểu biết ít, lúc cần hỏi Google không biết hỏi hắn cái gì.
Covid19 buộc nhiều phải người làm việc ở nhà. Ngồi ở nhà, làm việc công ty; nhưng do ở nhà, nên thường phải làm việc nhà nữa. Vậy là cuộc sống-công việc hòa làm một. Ở công ty, yếu tố sao nhãng có thể là cậu đồng nghiệp hay buôn dưa lê và phàn nàn; ở nhà yếu tố sao nhãng có thể là đứa con nằng nặc đòi bố chơi cùng. Cám dỗ ở công ty là bị lôi vào một cuộc họp sôi nổi nhưng không ra kết quả gì, cám dỗ ở nhà có thể là chiếc sofa tuyệt đẹp ngả lưng xuống xem youtube đánh bay mất 1 tiếng đồng hồ quý báu. Những trở ngại cho công việc lúc nào cũng tồn tại, chỉ khác nhau hình thức thôi.
Làm việc ở nhà đòi hỏi mỗi người thành nhà lãnh đạo (bản thân, và gia đình), người tổ chức (công việc, không gian, tài nguyên làm việc) thay vì là một người làm việc được giao thuần túy. Đó là một cơ hội tuyệt vời để phát triển bản thân.
Thách thức lớn nhất của làm việc ở nhà thật hiệu quả chính là việc phải sắp xếp thật phù hợp lịch làm việc và sinh hoạt trong một không gian bó hẹp. Khi nào làm việc gì với ai. Thách thức lớn không kém là khả năng tự chủ để đưa mình vào kỉ luật làm việc trong khi đảm bảo sức khỏe và yêu cầu sinh hoạt gia đình.
Dịch giã mang đến nguy cơ thiếu hụt tương tác xã hội. Làm việc cùng nhau thông qua sự trợ giúp của công nghệ giao tiếp, công nghệ cộng tác thật may mắn lại trao cho mỗi người một cơ hội để vượt qua thách thức này. Nhờ nó chúng ta có kết nối với bên ngoài. Không còn được chạm tay, ôm ấp, nhưng vẫn có thể nghe thấy tiếng của nhau, có thể nhìn thấy mặt nhau, vẫn cùng nhau kiến tạo sản phẩm và giá trị. Chính nhờ vẫn còn làm việc, mà ta còn thấy mình có thêm giá trị, và thấy mình vẫn sống đầy đủ chứ không chỉ ngồi buồn bã chờ dịch qua.
Người làm việc ở nhà vẫn có thể tổ chức sinh nhật tập thể, liên hoan trà đá cùng nhau, tập thể dục giữa giờ cùng nhau, nói chuyện cùng nhau. Nhiều gia đình xuyên quốc gia đã thành thục việc này từ hai chục năm nay rồi. Nhưng cũng cần khéo léo quản lí việc giao tiếp trực tuyến để có không gian riêng tư vì làm việc với các nền tảng xã hội liên tục có thể bị nghiện và mất cảm giác về thời gian. Không ngừng chat về công việc lúc nửa đêm với đồng nghiệp đang bận cho con ngủ hoặc đang cần thư giãn có thể là do thái độ tích cực với công việc, nhưng cũng có thể là do đã bị nghiện giao tiếp xã hội hoặc mất khả năng quản lí thời gian. Điều đó có thể gây hại về sức khoẻ cho bản thân và người khác.
Làm việc ở nhà vẫn có thể hiệu quả vượt trội. Thế giới freelancer và cộng đồng phát triển phần mềm nguồn mở đã thành thục việc này mấy chục năm nay rồi. Đời sống và công việc phân tán vẫn có thể rất tuyệt vời. Nó phụ thuộc vào cách ứng xử của mọi người với thực tại mới ít đi lại, ít tiếp xúc. Nó khả thi, và là chuyện rất cá nhân.
PS: Agilearn và Học viện Agile vừa kết hợp cho ra một khoá học trực tuyến hỗ trợ người làm việc và quản lí từ xa, có thể rất hữu ích với những người lần đầu thực hành làm việc ở nhà. Xem ở đây.
Đi bộ từ dưới đất lên văn phòng ở tầng 11, thật chậm và chú tâm. Nó có thể được tính là một bài tập nhẹ có ích cho sức khỏe.
Đọc được một tóm tắt sách, cộng với nghe thêm 1 podscast của Seth Godin trên Blinkist. Nó có thể làm đầu óc mới mẻ thêm.
Học được 4 bài nghe hiểu tiếng Pháp trên Duolingo. Củng cố được chục từ mới.
Viết được 1 bài cảm tưởng dài 200 từ về một cuốn sách vừa đọc.
Lưu giữ lại chút cảm xúc và thông tin quan trọng nhất của cuốn sách.
Chào hỏi và nói chuyện thân tình với cô em nhân viên mới vào công ty. Thật thân tình và thiện chí.
Ngồi im và thiền. Khỏe ra, giảm stress.
Để tạo ra thay đổi tích cực nhỏ, ta chỉ cần 15 phút đó thôi.
Inamori Kazuo được coi là một trong những người Nhật đương đại tiêu biểu, một trong những người được coi là “thần kinh doanh” của nước Nhật hiện đại. Nhưng tầm vóc của ông đã thực sự vượt ra khỏi nước mặt trời mọc, tư tưởng của ông đã và đang tiếp tục có ảnh hưởng lớn trong cộng đồng doanh nhân trên thế giới.
Sách của Inamori được dịch ra nhiều thứ tiếng, trong đó có tiếng Việt, hầu hết là ghi lại những tìm tòi, đúc kết của ông để giúp người đọc có được một cuộc đời đáng sống, và có được sự thành công trong công việc của mình. Hệ thống quản trị amoeba và triết lí quản trị mang tên Inamori có thể coi là kho tàng tri thức quý báu dành cho thế hệ sau.
Nhiều người đọc Inamori có thể bắt ngay vào mạch suy nghĩ và vỡ ra những điều sâu sắc chỉ qua vài trang sách. Nhiều người đã có những sự thay đổi nhanh chóng về lối sống và kết quả sau khi đọc sách của ông. Nhưng cũng có người nói “sách viết đại khái, tôi chưa thấm được”. Một phần là do trải nghiệm, một phần là do sự tương tác giữa người đọc và con chữ chưa tạo ra được sự “đánh lửa” để rồi “bốc cháy”.
Tôi nghĩ đọc sách của Inamori thì ngoài yếu tố trải nghiệm ra, ngoài khả năng phản tư và liên hệ của người đọc, thì có một yếu tố quan trọng nữa là nên tìm hiểu sơ bộ (hoặc là kĩ hơn một chút) và cuộc đời của ông. Có lẽ đó mới là cuốn sách hay nhất mà Inamori đã từng viết ra.
(Rút chủ yếu từ Wikipedia và trang tiểu sử tự thuật có đối chiếu một số cuốn sách của Inamori)
Kazuo Inamori (21/1/1932) người Kagoshima, đảo Kyushu, Nhật Bản.
Bị trượt đại học Osaka (Đại học quốc gia), theo học và tốt nghiệp Đại học Kagoshima (trường tỉnh) năm 1955 với bằng Cử nhân Khoa học về hóa học ứng dụng. Làm nhà nghiên cứu tại Shofu Industries ở Kyoto, nghiên cứu và chế tạo gốm sứ cao cấp. Hồi trẻ cũng từng lạc lối, từng nghĩ đến chuyện làm yakuza.
Năm 1959, Inamori cùng một số đồng nghiệp khác đã thành lập Công ty gốm sứ Kyoto, sau này là Kyocera. Chức danh đầu tiên là giám đốc kĩ thuật. Công ty đã sản xuất các linh kiện cách điện tần số cao cho các ống hình ảnh truyền hình cho Công ty Điện tử Matsushita (sau này là Panasonic) tại Nhật Bản và các tiêu đề bóng bán dẫn silicon cho Chất bán dẫn Fairchild và chất nền gốm cho IBM ở Hoa Kỳ.
Tại Kyocera, Inamori đã triển khai Hệ thống Quản lý Amoeba (Amoeba Management).
Năm 1984, Inamori đã thành lập Tập đoàn Daini Denden (DDI). DDI sau đó tham gia kinh doanh điện thoại di động, sáp nhập với KDD (Kokusai Denshin Denwa) và IDO (Nippon Idou Tsushin Corporation vào năm 2000 để thành lập KDDI, đã phát triển thành nhà cung cấp dịch vụ viễn thông lớn thứ hai của Nhật Bản.
Ở tuổi 65, ông trở thành thiền sư với pháp danh Đại Hòa, nhưng vẫn cố vấn cho Kyocera và KDDI. Ông cho rằng “nhà quản lí có thể học được nhiều từ châm ngôn của đạo Phật”. Trước đó, ông dự có dự định là năm 60 tuổi sẽ tịnh tâm học lại về cách làm người. Ở chùa một thời gian ngắn, ông lại hòa nhập xã hội theo lời dạy của sư phụ, vì “như thế mới đắc đạo” được. Ông dồn sức cho công việc của trường Seiwa, và quỹ Inamori.
1983 mở Trường tư thục Seiwa (Seiwajyuku), đào tạo quản lí cho doanh nghiệp vừa và nhỏ trên phạm vi 104 địa điểm (48 ngoài nước Nhật). Cho tới 2019, đã có 14,938 người theo học. Inamori nghỉ hẳn, trường dừng hoạt động vào cuối 2019.
Inamori đã thành lập Quỹ Inamori (ngân sách khoảng 20 triệu USD từ tài sản riêng) vào năm 1984, theo mô hình giải Nobel, trao giải thưởng hàng năm Kyoto Prize (lần đầu trao giải năm 1985) để tôn vinh những người có “đóng góp phi thường cho khoa học, văn minh và tâm linh của loài người.” Nhiều người nhận giải Kyoto, sau được giải Nobel. Hạng mục trao giải gồm Công nghệ Cao, Khoa học cơ bản, Nghệ thuật và Triết học.
Năm 2005, Trường Kỹ thuật Đại học Alfred (Alfred, NY) được đổi tên để vinh danh Tiến sĩ Inamori.
Trước đó, ông đã trao quỹ học bổng Inamori vào năm 1996, tăng gấp đôi quỹ vào năm 2004. Để vinh danh Tiến sĩ Inamori, Tập đoàn Kyocera đã trao khoản tài trợ trị giá 10 triệu đô la để cho phép mở rộng khoa nghiên cứu của Trường Kỹ thuật Kazuo Inamori.
Năm 2005, Inamori đã giúp thành lập Trung tâm Quốc tế về Đạo đức và sự xuất sắc Inamori (International Center for Ethics and Excellence) tại Đại học Case Western Reserve (Cleveland, Ohio), với món quà trị giá 10 triệu đô la. Trung tâm trao Giải thưởng Đạo đức Inamori cho những người làm gương lãnh đạo đạo đức và đóng góp đáng kể để cải thiện xã hội toàn cầu.
Ở tuổi 77, Inamori trở thành CEO của Japan Airlines khi được bảo vệ khỏi sự phá sản vào ngày 19 tháng 1 năm 2010 và lãnh đạo hãng hàng không thông qua việc tái cấu trúc, cuối cùng cho phép công ty niêm yết lại trên Sàn giao dịch chứng khoán Tokyo vào tháng 11/2012.
Suốt đời, Inamori mong muốn vẽ nên một viễn cảnh Nhật bản là một quốc gia được kính trọng, một dân tộc cao quý, không phải bởi vì giàu có hoặc sức mạnh quân sự mà bằng sự vị tha và nhân văn.
Ở Việt Nam, cuốn Cách sống có lẽ được đọc nhiều nhất (hình như ở Nhật cũng vậy). Gần đây cuốn Triết lí Kyora cũng được đánh giá rất cao. Tôi lấy làm tiếc là cuốn Amoeba Management chưa được dịch ra tiếng Việt. Cuốn này có thể là cẩm nang quý báu cho doanh nhân, nhưng có thể nó hơi “kĩ thuật” nên người ta chưa dịch và xuất bản chăng?
Các cuốn sách thường được viết theo lối kể chuyện cuộc đời của Inamori, “tôi đã từng thế này…”, “tôi nghĩ thế này…”. Cho nên đọc sách Inamori ta thấy sinh động, nhưng cũng có người băn khoăn “không biết có đúng không”. Inamori viết từ trải nghiệm bản thân, cho nên có nhiều thứ như là minh triết được viết lại. Điều này vừa là ưu điểm giúp người đọc được quyền thử nghiệm, tư duy sâu thêm; nhưng cũng là nhược điểm đối với một số bạn đọc, vì có phần cô đọng quá.
Thường thì Inamori hay thảo luận những vấn đề mang tầm nguyên lí, do đó nó có vẻ gần gũi đến mức tầm thường (ví dụ: làm đúng với tư cách một con người), nhưng chớ đánh giá thấp những thảo luận này vì nó tác động tới hoạt động hằng ngày. Trong một số trường hợp “bắt lửa” được với ý tưởng của Inamori, thì sự thay đổi ở bạn đọc sẽ mang tính bước ngoặt, vì nó thay đổi cuộc sống từng giây phút một. Do vậy, một trong những cách đọc Inamori hay nhất, có khi lại là “trải nghiệm và chứng nghiệm Inamori”.
Bí kíp quan trọng nhất khi học Inamori là “để cho đầu óc mình rỗng” và tích cực tiếp thu ở mức tối đa; để cho thực tiễn chứng nghiệm điều đúng sai.
Nguyên lí là một từ được dùng rộng rãi, có lẽ do nhiều người thấy nó quan trọng. Nhẽ ra nguyên lí phải có tính khách quan (tức là cái gốc, không thể bỏ được), nhưng hầu hết các thứ được gọi là nguyên lí lại có tính tương đối, không đầy đủ và có tính bối cảnh. Vì thế có thể gọi chúng là hệ “tiên đề” hay các “giả định” của ai đó. Khi đã gọi nguyên lí theo nghĩa giả định (assumptions) thì tức là niềm tin cơ bản, miễn phán xét đúng sai. Ta sẽ làm theo nó, chấp nhận nó, và tự nguyện để nó điều khiển mình. Và do đó, nó rất quan trọng và có tầm ảnh hưởng lớn tới cuộc sống của ta. Số lượng nguyên tắc thường không nhiều. Nhưng nó “cứng”, vượt thời gian. Cho nên, nếu có một danh sách nguyên lí đủ tốt, nó giúp ta làm việc linh hoạt trong bối cảnh. Nó giúp ta “lấy cái bất biến để ứng phó với cái biến động đa dạng”.
Nhiều người thông thái đã cất công đúc rút và kiểm nghiệm ra các bộ nguyên lí của riêng mình. Một số được đẽo gọt và kiểm chứng qua thời gian với nhiều bối cảnh đa dạng, một số thì không. Một số được viết ra, một số chỉ được truyền miệng.
Ví dụ, đời làm việc năng động của Inamori Kazuo giúp ông đưa ra được một “triết lí” ngắn gọn và hữu hiệu để làm nền tảng cho một lối sống tích cực (Xem bản tóm tắt ở đây) . Nó được viết ra, lưu truyền rộng rãi và có cơ hội tốt để kiểm chứng tính hữu hiệu. Thử xem những gợi ý của ông để có một cuộc đời viên mãn và làm việc cho tốt:
Nhìn quanh, tôi nhận ra phần lớn người đọc bộ “nguyên lí” này thấy nó gần gũi và dễ đồng tình. Nhưng cũng có vài người có thể không đồng ý với một trong các điểm kể trên. Họ có thể thấy phần còn lại hữu dụng thì có thể bỏ đi vài chỗ, hoặc sửa đi cho vừa với lối nghĩ của bản thân. Nếu ai đó bỏ gần hết thì tức là hệ tư duy của người đó rất khác so với Inamori. Lúc đó, họ sẽ đi tìm những bộ “bí kíp” khác.
Nhìn rộng ra, bộ nguyên lí trên đây có thể coi là một tập hợp các giả định để gây dựng nên một tập hợp người có nền tảng nguyên tắc giống nhau về lối nghĩ lối sống. Nó tạo ra một cộng đồng văn hóa chung niềm tin, chung hệ giá trị, chung quy ước. Sẽ rất có ích khi một cộng đồng được gắn kết xoay quanh những yếu tố văn hóa chia sẻ như thế này.
Trên đường học hỏi của mình, ta sẽ bắt gặp nhiều “guru”, những “cao thủ”, những “danh nhân”, với nhiều bộ “nguyên lí khác”. Họ sẽ có những lời khuyên, trong số đó là các “nguyên lí”. Câu hỏi được đặt ra là có nên theo hay không, theo cái gì và không theo cái gì? Từ quan điểm hành dụng (pragmatic), chúng ta xem xét nó có hữu ích không bằng cách đặt câu hỏi: nếu tin và làm theo thì thế nào? Giả sử nếu tuân thủ nguyên tắc “sống với trái tim thuần khiết và nồng ấm” thì thế nào? Cuộc sống ta có tốt đẹp lên không, thế giới quanh ta có tốt đẹp lên không? Nếu tuân thủ “phục vụ những điều tốt đẹp hơn với tâm thức vị tha”, thì thế nào? Nó có mang lại cuộc sống hạnh phúc viên mãn không? Cân nhắc xong, ta có thể có một danh sách “nguyên lí” của riêng mình. Thời gian tiếp theo là dành cho chứng nghiệm. Bạn sẽ phải sống với những nguyên lí này, và quan sát tác dụng của chúng.
Tôi cũng thử phác thảo về bộ nguyên lí tối giản của mình “Để làm việc cho tốt”, nó sẽ hao hao như thế này:
Nguyên tắc của bạn để làm việc cho tốt gồm những gì?
Covid19 đến đã quá nửa năm, nhưng cũng mới chỉ bắt đầu. Nó sẽ còn diễn biến gay cấn trong vài tháng một năm nữa. Nhưng tình hình kinh tế xã hội sẽ còn gay cấn thêm vài năm sau đó. Một cuộc khủng hoảng tầm cỡ này là chưa từng trải qua và không thể không có tác động trên diện cực rộng trong một khoảng thời gian tương đối dài, từ vài năm đến cả thập kỉ.
Với Covid19, thế giới bước vào thời kì Biến động cực độ (Turbulent), Bất định (Uncertain), Mới chưa từng thấy (Novel), và Mơ hồ (Ambiguous). Trong đó tính chất nhiễu động, bất ổn, lên xuống gập ghềnh theo ngày theo tuần là dễ dàng cảm nhận. Sáng thế này, chiều đã khác. Điều đó tạo ra hiệu ứng rất lớn tới tâm lí của con người cũng như là thách thức đối với bất kể tổ chức nào. Sau biến cố 11-9 ở Mĩ, người ta nhắc nhiều đến VUCA. Nhưng nay thì TUNA sẽ gọi đúng tên tình hình hơn, bởi tính chất nhiễu động ở diện cực rộng và mức độ rất cao.
Chúng ta phải chấp nhận một tiên đề là không còn được sống theo lối chắc ăn, kiểm soát mọi việc. Trong bối cảnh này, chúng ta phải chấp nhận rủi ro, vừa đi vừa dò đường (empiricsim), làm nhanh học nhanh và thích ứng nhanh (be agile), sẵn sàng tích cốc phòng cơ, tăng cường tư duy “xây đập” và gia cố đập để dự trữ, trong khi xây dựng một năng lực bền bỉ (resilience) để đương đầu với khó khăn, trong khi nuôi dưỡng tư duy phát triển (growth mindset) với lối nghĩ kiến tạo (hành động ở thể chủ động tích cực – proactive) để không ngừng tiến về một tương lai rất mù mờ nhưng lúc nào cũng đầy triển vọng. Điều đặc biệt là không quên học hỏi thật nhanh chóng và mạnh mẽ. Không thể lề mề trong bối cảnh TUNA này.
Khủng hoảng tạo ra khó khăn, hàng trăm triệu người mất việc, doanh nghiệp mất đi phần nào khách hàng truyền thống. Nhưng nó cũng tạo ra cơ hội cho đổi mới, tạo ra cơ hội làm ăn mới.
Từ một thập kỉ trước, người ta đã thu ngắn thời gian hoạch định chiến lược xuống còn 3 năm vì không ai có thể đoán biết được chuyện gì sẽ diễn ra sau 3 năm. Còn trong bối cảnh Covid19 này thì một số học giả bắt đầu tư duy chiến lượng trong khuôn khổ 18 tháng là dài. Tính linh hoạt và thích ứng sẽ trở thành thống soái.
Chúng ta buộc phải nhìn lại một cách nghiêm khắc hơn với bản thân mình, xem xét lại thực tại, truy vấn các giả định và buộc phải có hành động tích cực thay đổi để tồn tại và chuyển mình.
Hơn lúc nào, ta phải nghĩ khác, làm nhanh hơn và thông minh hơn. Đưa nó thành cốt lõi của lối sống mới ở thực tại mới.
Sự học hỏi đỉnh cao không thể gồm toàn sự thoải mái hạnh phúc. Ta sẽ phải học những khái niệm khó hiểu, phải luyện những kĩ năng tay chân đòi hỏi sự căng cơ đau nhức mướt mồ hôi. Ta sẽ phải đối mặt với chuyện ngán đến tận cổ không muốn tập thêm.
Cái gọi là ra ngoài “vùng thoải mái” (comfort zone) chính là như thế. Không ra khỏi vùng thoải mái, thì không thể lên đẳng cấp mới được.
Trông người nghệ sĩ lúc luyện thanh hoặc tập đàn, rất vất vả và trần trụi. Khác xa lúc biểu diễn dưới ánh đèn sân khấu. Những đứa trẻ tập múa phải oằn lưng xoạc với giãn cơ, xương kêu răng rắc, chứ không thướt tha uyển chuyên như trên phim.
Các vận động viên thể thao cũng vậy. Những nhà khoa học, hay nhà quản lí cũng thế thôi. Không có ngoại lệ.
Đó là quy luật nghiệt ngã của luyện tập có chủ đích. Để vươn lên đến sự tinh thông, ta cần phải được đặt dưới một kỉ luật rèn luyện thực sự gian nan. Điều đó đòi hỏi chúng ta cần có quyết tâm lớn trong thời gian đủ dài. Trong chặng đường đó, chúng ta thường cần người đồng hành, có thể là một “bà mẹ Việt Nam anh hùng”, có thể là một ông thầy tâm huyết, có thể là đám bạn cùng tiến, và cần cả một môi trường cho việc luyện tập nữa.
Đặt ra một mục tiêu tốt, ta quan tâm tới ý nghĩa lớn lao và sự khao khát. Nhưng có thể phải rất lâu mới đạt được mục tiêu như vậy. Nhìn vào những mục tiêu xa, lòng người có thể phấn chấn, nhưng tay chân thì không nhúc nhích để hành động. Chúng ta trì hoãn, vì lợi ích thì còn lâu mới thấy, trong khi khó khăn thì đã sờ sờ.
Cho nên mục tiêu tốt cần phải được phân rã thành những đại lượng đo được trong thời gian ngắn, ví dụ: một tuần, rồi từ đó phân rã tiếp ra từng hành động để làm từng tí từng tí. Tập trung vào quy trình, trình tự được vẽ ra mà không quan tâm tới đích đến, chúng ta sẽ bớt trì hoãn hơn. Và sẽ tốt hơn nếu cứ xong mỗi việc nhỏ ta được hưởng một chút thành quả tự thưởng, hoặc được thưởng sớm cho chính việc bắt đầu sớm.
OKR đòi hỏi chúng ta phải đạt được cả hai yếu tố: Phát biểu tường minh một mục tiêu giàu ý nghĩa có khả năng thôi thúc; và những đại lượng đo được có khả năng phá vỡ sự trì hoãn hằng ngày. Nó là công cụ giúp người ta đo được điều quan trọng. Measure what matters.
Hơn nữa, nó đòi hỏi chúng ta phải ưu tiên hành động hướng kết quả (key results) tại mọi thời điểm. Đằng sau, đó chính là triết lí quản trị hướng tới sự hiệu quả được cha đẻ quản trị theo mục tiêu (MBO), giáo sư Peter Drucker, nhắc đi nhắc lại đến mỏi mồm.
Cho nên, lúc hoạch định, thì hết sức cân nhắc O. Nhưng lúc thực thi, KR và Hành động là mấu chốt cho hiệu quả.
Một nữ văn sĩ có máu giang hồ, hồi trẻ thì chu du hết miền này tới vùng khác, cuối đời nhận xét “giờ sức tôi chỉ còn có thể phiêu lưu trong miền chữ nghĩa”. Bà chọn những tác phẩm khó của thế giới để dịch sang tiếng nước mình.
Nói chuyện dịch tác phẩm khó và mới là phiêu lưu bởi nó có tính chất khám phá, thú vị, thỏa được chí tò mò và cũng có phần rủi ro nguy hiểm nữa. Giống như đi chơi xa, bét gần nhất thì nó cũng phí thì giờ, còn trong trường hợp tệ hơn thì có có thể có vài chỗ nguy hiểm (dịch sai, dịch hỏng sẽ bị dư luận ‘ném đá’). Nhưng luôn được khám phá cái mới mẻ, có được những trải nghiệm mới chưa từng có trong đời.
Nếu không thèm tính tới các giới hạn vật lí, người ta có thể du hành mà không cần phải suốt ngày chạy trên đường.
Đọc một chuỗi tác phẩm của tác giả mới, ta như chu du vào một miền khác lạ.
Làm một công việc mới, ta như chui vào một vùng năng lực khác của bản thân.
Khởi tạo một công ty mới, cứ như thể chúng ta đi vào miền đất mới mà thậm chí cả bản đồ cũng không có mà mang theo.
Trong thực tế, một chuyến du hành chất lượng không phải do đôi chân quyết định, mà do phần nhiều đầu óc quyết định. Đầu óc lập kế hoạch tưởng tượng ra mọi chuyện trước cuộc hành trình,tai nghe, mắt nhìn, tay làm, mũi ngửi, trái tim cảm nhận…Rồi khi chuyến du hành kết thúc, lại là thu hoạch diễn ra trong đầu của, và có thể được tái hiện lại trong câu chuyện hoặc trên trang giấy. Nếu chi đi mà không quan sát, không cảm nhận, thì cũng không có giá trị gì mấy. Đôi chân và sự di chuyển của nó chỉ đóng góp một phần nhỏ vào toàn bộ dự án trải nghiệm du hành mà thôi.
Hóa ra, người ta du hành trong đầu là chính.
