Lùi sâu vào khoảng mười ba mười lăm năm trước tôi bắt đầu tìm hiểu về quản trị tri thức để phục vụ những dự án đang làm, tôi dần tiếp cận với tri thức luận của giáo sư Ikujiro Nonaka – một người đối với tôi lúc đó đơn giản chỉ là “ông nội của Scrum” (còn cha đẻ là Jeff Sutherland và Ken Schwaber). Nhưng chính mô hình SECI của Nonaka dần dà lại trở thành một cái lỗ đen để tôi lún ngày càng sâu hơn vào việc tìm hiểu về tri thức, về lao động tri thức, xã hội tri thức, kinh tế tri thức, cách tân, sáng tạo, khởi nghiệp, và quản trị mới.

Trong hơn một thập kỉ qua, cứ xuân thu nhị kì, tôi lại có dịp làm một seminar, hoặc khởi động một dự án, hoặc thực hiện một bài giảng nào đó mà lí luận của Nonaka mang tính chỉ đường. Tôi đã mang nó đi theo những cùng những bước chân qua nhiều trạm dừng chân (thoáng qua hoặc lâu dài) Hanoi Scrum, FPT Aptech, FPT University, FPT Corporate University, NTQ Solution, Agile Conferences, TrueMoney, BIDV, MSB, Cánh Buồm, Học viện Agile, CodeGym, GrowMind…

Đường đi ấy để lại một số kết quả của quá trình đó là nhìn thấy được (như sách vở, khóa học, sản phẩm, công ty khởi nghiệp); nhưng kết quả lớn hơn là trong nhận thức của mình về một lí luận quan trọng dẫn dắt con người chủ động tiến vào xã hội tri thức.

Con đường ấy tôi gọi là Tri Đạo, đường đi của tri thức, được vạch ra với viễn kiến tài tình của Peter Drucker, lí luận về công ty tạo dụng tri thức của Nonaka, cùng nhiều học giả, người thực hành lỗi lạc đi sau. Con đường ấy ngày càng sáng rõ và tiềm năng mang lại thật to lớn cho cá nhân, tổ chức, và xã hội.

Nay tôi mở lớp Tri Đạo để nối dài cái đường ấy, thông qua việc tìm hiểu sâu hơn về nó, đúc kết tích cực hơn, và truyền bá nó tích cực hơn chút nữa.

Việc mở lớp là lẽ đương nhiên phải làm. Tri Đạo được Viện Phát triển Giáo dục Khai phóng Libero và Trường Quản trị Hiếu Liêm (thuộc Học viện Agile) bảo trợ và thúc đẩy.

Tôi nhiệt thành rủ rê bạn cùng đi con đường này!

Thông tin ở đây: https://libero.school/course/tridao/

Làng Libero22 vừa trải qua môn triết cực nặng cực thú mà vẫn thòm thèm.
Nhớ dạo năm ngoái, khi Libero21 hết môn triết, người học kháo nhau “không giống ngày xưa”. Xưa cũng học triết nhưng ai cũng xúi nhau cái môn cúng cụ ấy không học thì hơn, học được thì hâm; ai có cho qua xong quên nó đi; chỉ vài người tiếp tục âm thầm thích thú tìm sách triết ngoài nhà trường mà đọc. Xưa học Triết người ta chỉ được nói chuyện với ông Marx, ông Engels, và Nin không phải họ Lê; dù có thể vẫn nhắc tên dăm ba cái tên nữa. Thế đấy, một cái môn khai phóng hạng nhất có vài nghìn năm tuổi tích tụ tri thức và truyền thống mà bị người ta đối xử như một người hủi qua đường.

Trong chương trình Libero22 có một môn chính quy có tên là “Triết học và việc rèn trí nghĩ”, nhưng kì thực ra học viên học triết từ lúc khai giảng cho đến hết năm học.

Mở màn là triết lí về tư duy và sự học. Phan Đăng khai mạc bằng “Logic hay phi logic” đưa mọi người vào một câu chuyện khám phá tri thức theo con đường Thiền sau một chặng dài ngả theo phe logic Tây phương, rồi “học cách học” với việc tiếp cận cách đọc phản biện của nhà triết học giáo dục thế kỉ 20 Mortimer Adler, tìm hiểu triết lí giáo dục khai phóng, đặt lại câu hỏi “khai sáng là gì” để thảo luận với Kant, và Dewey. Tiếp nối là những câu hỏi về nguồn gốc của loài người và định nghĩa về tính người (thảo luận trên nền Sapiens của Harari). Bạn nào chăm học sẽ tự đặt lại câu hỏi “người là gì?”, nhất là khi đọc mấy bài ở sách Cánh Buồm lớp 9, xem xét thêm “hiện tượng con người” để tự thắc mắc thêm về mình và đồng loại.

Tiếp nối là nhận thức về căn tính dân tộc trong ta, là triết lí nhân sinh từ vốn văn hóa dân tộc ở môn “Đi tìm Việt nam (s) giữa thế giới”. Người học và người dẫn dắt cùng tiếp cận câu hỏi “ta là ai giữa thế giới này?” từ góc nhìn lịch sử và văn hóa.

Đấy là triết ngoài lề, triết “tích hợp”. Rồi đến học triết học “chính quy”, kiểu Tây phương với các thầy giáo ở đại học Edinburgh. Người học sử dụng khóa học trực tuyến trên Coursera để cùng nhau học tập với các giáo sư chưa một lần gặp mặt, cùng nắm bắt cái bản đồ nhỏ của thế giới triết học với các mảng miếng thuộc về tri thức luận, đạo đức học, triết học tâm trí, triết học khoa học, triết học ngôn ngữ, bản thể luận, và một chút siêu hình học. Hoạt động này được đính kèm sinh hoạt “Vui học triết” bên lề với chủ nhiệm vào buổi tối, chủ yếu là để “rã đông”, giữ một chút lửa thắc mắc để tiếp tục nhìn triết học với những cách tiếp cận khác nhau. Nhiều học viên đã thấy cách tiếp cận theo lối thực hành (học triết phải là học cách làm triết – doing philosophy), và thực dụng này là rất thú vị và mang lại trải nghiệm hữu ích chứ không phải căng não ghi nhớ ngồn ngộn dữ liệu đã tích tục từ hàng nghìn năm trước.

Ở một luồng khác, một giáo sư cao tuổi người Việt rất uyên thâm và đam mê với việc truyền bá triết học đã không ngại công sức để thử nghiệm dạy triết cho những người ngoài ngành, những người mà hầu như chưa từng đọc hết một tác phẩm triết nghiêm túc. Có thể mô tả trải nghiệm học tập đó như là một cách học triết triết kiểu ta, hơi mới một chút, có nỗ lực kéo sát xuống mặt đất hòng giúp người học “áp dụng” để giúp triết trở nên đời hơn và hữu dụng hơn. Mấy chủ đề hữu ích được đem ra “trưng bày”: hiện sinh, ngôn ngữ, liên văn hóa, bản thể luận, toán học. Có cái khó hiểu, có khái khiến người học òa lên sung sướng, nhưng cũng có cái khiến cho người học cay cú (“lớn đầu thế này mà không xử lí được vấn đề đơn giản thế kia”).

Thế là người học đã đi được một đường dài trên con đường học triết, nếu ai đó mải chuyện, thì đã kịp “bắt nhời” với một số lượng đáng kể các cụ: Bụt, Socrates, Lão Tử, Khổng Tử, Mặc Tử, Trang Tử, Descartes, Hume, Kant, Heidegger, Wittgenstein, Sartre, Freud, Dewey, Gettier, Putnam, Phạm Toàn…Ồ các cụ ấy đều quá cố cả, khó mà gặp được nếu không vào Libero. Nhưng ở đó còn có thêm những bằng xương bằng thịt để trao đổi nữa Nguyễn Vũ Hảo, Lê Huy Hoàng, Vũ Đức Liêm, Chu Hảo, Phan Đăng, Hoàng Phan Bảo Trung, Dương Trọng Tấn. Nói chuyện như thế hóa ra cũng nhiều đấy.
Ấy vậy mà vẫn còn chưa hết đâu. Sẽ còn một tí nữa tri thức luận, một tí nữa triết học chính trị và luật pháp… Và biết đâu lại có ai đó như năm ngoái đi vào nghiên cứu triết học khắc kỉ để tự giúp mình vượt qua khủng hoảng và đưa vào bài tập lớn tốt nghiệp cuối khóa.

Trải nghiệm triết học như thế này cũng phải gọi là hơi bị phong phú rồi. Dù đa dạng, nó vẫn có một vài cái nét chung: nỗ lực luyện cho được một trí óc có khả năng nhìn sự việc đa dạng, rèn được óc phản biện, cũng như rèn được một cách tự học đa chiều đa phương (từ nhiều nguồn, nhiều người, nhiều dạng, nhiều nội dung) để gây dựng một nền tảng tư duy để tự mình bước đi tiếp trên con đường khai phóng bản thân mãi về sau.

Anh em Libero22 cứ đòi nối dài “Vui học triết” thêm nữa. Ban chủ nhiệm sẽ tìm cách thực hiện để đáp ứng nguyện vọng. Mấy bạn cứ sốt ruột “khi nào chủ nhiệm mở lớp triết học quản trị để anh em theo học”. Hàng loạt câu hỏi vẫn tiếp tục được đặt ra. “Sao không dạy triết Đông thêm nữa?” “Dạy thêm tí Phật học đi chứ ạ?”, “Việt Nam mình có nền triết học không?”… Thế là có dấu hiệu thành công rồi đấy: người học biết nhiều hơn sau khóa học, và còn muốn biết thêm nhiều nữa.

Tôi vui. Libero đã phá bỏ lời nguyền học triết – môn học hạng nhất để có được tri thức đích thực cho đời người. Nó không khó. Nó không vô ích. Nó không chán.
Vui thật đấy.

#libero22 #liberoschool #vuihoctriet #giaoduckhaiphong

[Phi lộ: Bài này được dịch từ Chương 15 cuốn sách The New Realities của Peter Drucker, in lần đầu năm 1989, tái bản 2017 của nhà xuất bản Roulledge. Đây là một trong những bài viết quan trọng nhất thể hiện tầm vóc và viễn kiến của Drucker về Quản trị. Nó không chỉ nhìn quản trị như là một danh mục các việc cần làm của một nhóm nhỏ trong tổ chức, nó đặt ra các câu hỏi mang tính triết lí quan trọng đối với Quản trị với tư cách rộng lớn hơn, như là một chức năng xã hội có tác động to lớn và tích hợp sâu vào nền văn hóa; và là một lĩnh vực tri thức có kỉ luật văn hóa độc lập đã thực sự tiến lên để đủ sức đứng ngang hàng với những lĩnh vực khai phóng truyền thống. Bài viết này liên tục được đăng lại trong các tác phẩm về sau của Drucker như Drucker Essentials 2001, Management 2008]

Chương trình đào tạo chuyên sâu về lãnh đạo (leadership) theo triết lí giáo dục khai phóng NeoLeader khóa đầu tiên đã kết thúc. Tôi thấy thật may mắn và biết ơn vì đã được cùng các bạn tìm hiểu sâu thêm về lãnh đạo. Với vai trò người thiết kế chương trình và trực tiếp đứng lớp hướng dẫn vài module, tôi cũng vỡ vạc ra nhiều điều.
Tin tốt là lớp học thành công theo tiêu chí đơn giản hóa mà tôi coi là chìa khóa vàng trong dạy học: “Người học biết được nhiều thứ, muốn biết nhiều nữa sau khóa học”. Phần lớn học viên đọc nhiều hơn vài lần so với khả năng thường nhật. Họ đã có thể đặt ra những câu hỏi về những chỗ nghi vấn, và đưa ra những phản biện về điều đọc được (mặc dù còn nhiều điểm có thể nâng cấp tiếp). Có những học viên đọc đều mỗi tuần một cuốn, kể cả những cuốn khó xơi như Quân vương của Machieavelli, hay Binh pháp của Tôn Tử. Nhiều học viên đặt vấn đề “cần kéo dài khóa học thêm vài tháng nữa”, hoặc là tiếp tục duy trì sự học độc lập hoặc cùng nhau sau chương trình. Đó là điều đáng mừng. Tôi đã mời anh em học viên tiếp tục tham gia các hoạt động học tập và trao đổi trong khuôn khổ của NeoLeader và Libero về sau.

Khóa học đã hoàn thành nhiệm vụ mang lại một cái nhìn đa chiều về công việc lãnh đạo. Việc tiếp cận các phong cách lãnh đạo đa dạng (authentic leadership, wise leadership, agile leadership, transformational leadership, situational leadership, distributed leadership, servant leadership, followership…) và những nguồn tư liệu với những tên tuổi khác nhau thúc đẩy một lối tư duy phi tuyến, đa dạng hơn, sẽ rất có ích với thực tiễn cuộc sống và sự học hỏi tự lực về sau. Người học cùng lúc tư duy như một nhà lí tưởng chủ nghĩa (idealism), nhưng cũng lại phải nhìn cuộc sống như nó vốn đang là và hành động nương theo đó (realism)- phải thực tế.

Một chủ chương về cách học khai phóng mới chỉ bước đầu được hình thành. Những yếu tố về đọc sách có phản biện, rèn rũa tư duy phản biện, nâng cao khả năng tự học độc lập vẫn cần nhiều cải tiến. Chủ trương của chương trình là rèn luyện những intellectual leader – những nhà lãnh đạo có lí luận, có chữ nghĩa, với hình mẫu tiêu biểu là những nhà lãnh đạo hiền minh (wise leadership) – đề cao trí tuệ, cái tâm và đạo đức trong cách nghĩ – cách làm. Tri thức được chắt lọc và cách học để thúc đẩy sự phát triển trí tuệ (intellect) đích thực, chứ không chú trọng quá nhiều mẹo vặt (thường núp bóng những cái gọi là “kinh nghiệm thực chiến”).

Người học được tiếp xúc với các chuyên gia đa dạng: giáo sư triết học, chuyên gia lịch sử, chuyên gia thương thuyết, các giảng viên chuyên nghiệp và những nhà thực hành có kinh nghiệm trong các lĩnh vực khác nhau. Với thời gian ngắn 2 tháng, thật khó để thu xếp da dạng hơn. Quan điểm hòa trộn các chuyên gia khác nhau trong các lĩnh vực khác nhau kích thích những cách nhìn đa dạng – cũng là một đặc trưng của lối giáo dục khai phóng.

Về chủ trương giáo dục khai phóng trong phát triển sự hiểu biết và năng lực lãnh đạo, NeoLeader sẽ còn tiếp tục nâng cấp để mang lại những trải nghiệm học tập thú vị, và nâng cao hiệu quả học tập của học viên trong thời gian tới đây.
Công thức vẫn đơn giản như thường lệ: cải thiện cách học, cải thiện cách nghĩ, cải thiện cách làm trong một tinh thần chủ đạo “tự học – tự giáo dục – tự làm ra chính mình”.

Trên đường tìm kiếm người dạy người học cho Libero, đầy rẫy những cuộc chuyện trò. Phần nhiều trong số đó là những cuộc thức tỉnh. Chúng đều mặn mòi, ấn tượng và đọng lại ý nghĩa, gợi ý hành động.

Với GS Chu Hảo: làm những việc nền móng, những việc khai trí không diễn ra một ngày, giáo dục khai phóng là một hành trình bất tận, có những khúc quanh co tay áo, và có khi người ta đi vào cả những ngõ cụt, lúc ấy phải quay lại mà tìm đường đi đúng.
Với chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan: hai vấn đề lớn là quản trị trong hai lĩnh vực y tế vào giáo dục. Khủng hoảng đang nặng và ngày càng nặng.
Về ý này, GS triết học Nguyễn Vũ Hảo có gợi ý vấn đề gốc rễ: đạo đức hỏng rồi. Vẳng đâu đây lời của Lão Tử vọng lại: Đạo mất, lễ nghi còn ăn thua gì.
Với nhà báo trẻ giàu trải nghiệm Phan Đăng: có nhiều đường đi đến nhận thức chứ không phải chỉ có logic. Có Socrates, Platon thì cũng có cả cách của đức Phật. Có con đường Khai sáng, thì cũng có con đường Thiền.
Với nhà thơ Hoàng Hưng: giáo viên xưa là người mà cả làng cả vùng trọng vọng. Hội tụ trong một nhà giáo đích thực là đạo đức, tri thức, và tầm ảnh hưởng. Nay nhà giáo không còn đủ cả ba, hoặc có khi tệ hơn là mất cả ba thứ đó. Nền đào tạo giáo viên đã thất bại trong việc gây dựng một đội ngũ nhà giáo đích thực mà dân tộc này đang cần.
Nhớ lại lời nhà giáo Phạm Toàn: phải giáo dục lại người lớn rồi mới đến giáo dục trẻ con, hoặc chí ít là phải làm so le với nhau; muốn cải cách giáo dục thì phải cải cách nhà cải cách. Còn các bạn trong lớp học khai phóng Libero21 thì gợi ý: phải có chương trình cho phụ huynh, phụ huynh phải học không thì lạc hậu với thời cuộc, và không thể đồng hành cùng sự học của con cũng như sự giáo dục của nhà trường.

Với học viên tương lai lớp Libero22, họ cho biết những lí do để tham gia giáo dục khai phóng, đa dạng lắm, và nhiều lí do đáng yêu lắm chứ không sách vở văn mẫu:

• Tôi muốn học để phát triển bản thân mình lên một tầm cao mới
• Chương trình học, kiến thức hay ho, lạ lẫm, toàn những thứ chưa biết và rất muốn tìm hiểu
• Theo phương châm của lớp học, mong muốn mở rộng hiểu biết và rèn luyện để trở thành con người khai phóng, tự chủ ,có tư duy đổi mới, nâng cao năng lực lãnh đạo
• Hiểu rõ hơn về con người, hiểu thêm bản thân mình, mình trong xã hội, và hiểu thêm về cách vận hành của kinh tế, xã hội, chính trị.
• Duy trì/Khôi phục thói quen học tậ
• Còn thời gian rảnh, chưa biết đi học ở đâu, mà lại rất muốn học, thì những chương trình hay như thế này là lựa chọn hàng đầu; chứ không kì vọng gì đặc biệt
• Biết cách nói chuyện “tinh tế hơn”, “có hiểu biết hơn”; bình thường học chuyên ngành hẹp câu chuyện nó cứ nhạt nhẽo và “một màu”
• Để làm gương học tập, dạy con tốt hơn
• Hiểu hơn về giáo dục, nhất là giáo dục khai phóng vì nghe nói nhiều nhưng chưa bao giờ chạm vào được.
• Các thứ mà ông Tấn nhiệt tình giới thiệu thì chắc là nên học

Đây rõ ràng là những món quà. Cảm ơn đời đã mang đến những cuộc trò chuyện để đời như thế. Và chỉ có thể là Con đường Libero mới khiến ta mở ra được những cuộc trò chuyện như thế.

Bắt đầu từ NeoManager

Ba năm trước, ngay trước thềm Codvid tôi công bố logo của NeoManger- chương trình học tập dành cho nhà quản lí mới – trên Cộng đồng Nhà quản lí Hiện đại. Có sếp còn phê là làm cái Pacman cắm đầu xuống đất, bèn bỏ đi. Lúc đầu, khi thiết kế chương trình này, chúng tôi chỉ nghĩ đơn giản là tạo ra nơi chốn học tập mới mẻ cho nhà quản lí.

Tôi vừa hoàn tất việc làm thủ tục rút hồ sơ của con gái khỏi một trường tiểu học tốt nhất nhì Nam Từ Liêm để chuyển sang một trường quen biết ở Cầu Giấy, hòng điều chỉnh lại nhịp học và kĩ năng đọc viết của con gái. Sau hai năm Covid, từ một cô gái có tiềm năng nhất nhì trường mầm non Sakura Montessori, bạn liên tục phải đối mặt với tình trạng chán học môn tiếng Việt, đọc chậm và ngại đọc. Bố mẹ mất rất nhiều công sức ở nhà, mà sự cải thiện không đủ tốt.

Bước ra khỏi phòng giáo vụ, tôi nhìn quanh trường một lượt. Mọi thứ ngăn nắp chỉn chu, gọn gàng sạch sẽ. Cây cối tươi tốt, các bảng biểu khẩu hiệu được chăm chút kĩ lưỡng. Suốt hai năm qua đã gắn bó với chỗ này, nay phải xa, hóa ra cũng bịn rịn lắm.
Chầm chậm đạp xe qua hàng cây che cái nắng oi bức mùa hè, trong lòng tôi cuộn trào lên xúc cảm và tâm tư. Ôi, ta vừa rời bỏ một ngôi trường tuyệt vời. Mình và đồng đội cũng đang cố gắng gây dựng lấy một trường tiểu học nên rất hiểu rằng phải rất lâu nữa mới có thể kiến tạo được một ngôi trường tốt đến như thế này. Nó lại gần nhà nữa. Mỗi lần sang đón và cùng con gái đi bộ qua “cánh rừng nhỏ” của hai bố con để về nhà thấy bao nhiêu là thân thương và tình cảm. Được đi cùng với con từng ngày như thế thật quá đối ý nghĩa.

Tốt thế, tiện thế mà vẫn phải chuyển!

Tốt thế mà vẫn không ở lại được!

Tốt thế mà cũng không đủ tốt với con mình.

Sai chỗ nào?

Nguyên nhân gốc rễ không nằm ở trường, mà nằm ở cái chương trình dạy tiếng Việt chính quy hiện nay. Nó đã không ổn thì nỗ lực vá víu thế nào rồi cũng có lúc lòi ra chỗ không ổn. Các nhà chuyên môn đã nói nhiều mấy chục năm nay rồi. Cánh Buồm đã xung phong làm mẫu để chọn một cách đi khác hiệu quả hơn hẳn, ổn định hơn hẳn, bất chấp covid; mà thực tế ở các trường dạy theo cách của Cánh Buồm cũng chỉ ra rồi. Nó là hướng đi đã có minh chứng chứ không còn là “định hướng”, triết lí suông. Nếu không có covid, với tài năng xoay sở của các cô giáo giàu tâm huyết, nhiều kinh nghiệm và sự sát sao của bố mẹ thì con cái vẫn có thể vượt qua được những năm tiểu học một cách tốt đẹp (dù có thể đôi chỗ vẫn hơi vất vả). Nhưng tất cả là bằng nỗ lực, sức người, chứ không phải bằng khoa học, bằng phương pháp và lối tổ chức hiện đại; cho nên kết quả không ổn định mà lại rất tốn sức. Trong bối cảnh Covid, học sinh học 8 tháng online, 2 tháng chạy nước rút để hoàn thành hồ sơ năm học, mà lại không hề có đổi mới phương pháp dạy cho thích ứng với điều kiện học từ xa, thì kinh nghiệm và tất cả các kĩ thuật sư phạm của các cô đều mất thiêng cả.

Người ta đang cãi nhau về sách giáo khoa, về việc bắt tất cả các bạn thuộc giai đoạn chuẩn bị cho nghề nghiệp phải học lịch sử theo cách nhồi nhét và rất nhiều chuyện vặt vãnh khác. Người ta không để ý đến một con voi ở giữa phòng mang tên giáo dục tiểu học, ở chính cái môn nòng cốt nhất là Tiếng Việt. Khoác lên cái áo “dạy học dựa vào năng lực”, cái ruột vẫn là cách dạy cũ của mấy chục năm trước; không thể làm cho trẻ con học vui, học dễ, học giỏi mà không mất sức hơn được.

Văng vẳng bên tai tôi là tuyên ngôn của Cánh Buồm “Giáo dục tiểu học ổn định và đảm bảo chất lượng thì toàn bộ nền giáo dục mới ổn định, từng gia đình ổn định, cả xã hội ổn định“. Có bao nhiêu gia đình mất ổn định vì giáo dục ở nhà trường không đảm bảo chất lượng? Nhớ đếm nhà tôi nhé!

Tôi theo thầy Phạm Toàn góp sức vào nhóm Cánh Buồm hơn mười năm nay, nhưng nhìn lại ngần ấy năm thấy giáo dục ta nó vẫn cơ bản là như cũ, chứ chẳng hề có “đổi mới căn bản và triệt để” nào như các “định hướng” chung chung của hệ thống lãnh đạo giáo dục nước nhà. Những thanh niên vô tư lự dưới 30 tuổi của Cánh Buồm năm ấy nay đã trung niên cả rồi, một số đầu đã hai thứ tóc. Sự bền bỉ đã vơi đi ít nhiều, còn tình hình giáo dục không khéo lại còn tệ đi.

Lại nhớ câu của giáo sư Ngô Bảo Châu gửi gắm bạn yêu Cánh Buồm “Bạn đã lỡ hẹn gì với Cánh Buồm?”.

Đó là tiêu đề cuốn sách hay của hai chuyên gia về tư duy thiết kế Bill Burnet và Dave Evans. Cuốn sách này rất gần với hai chủ đề tôi quan tâm là phát triển bản thân và tư duy thiết kế. Sách Được việc tôi viết triết lí gần với cuốn sách.

Đọc xong tôi rút ra mấy ý đồng tình có thể thuộc lòng được:

Hạnh phúc sẽ đến khi ta thiết kế được một cuộc đời phù hợp với chính mình; không phải cứ có thành công mới có hạnh phúc.

Không bao giờ là muộn để bắt đầu thiết kế một cuộc sống mới.

Tìm kiếm vấn đề + GIải quyết vấn đề = Cuộc sống được thiết kế tốt.

Bạn không thể biết mình đi đâu nếu không biết mình đang ở đâu.

Bạn không phải lúc nào cũng biết mình sẽ đi đâu, nhưng có thể biết được mình có đúng hướng không.

Làm việc thấy sướng chính là một tiêu chí của đúng việc.

Nhưng tìm được đúng việc không hề dễ, và có thể bạn sẽ phí phần lớn  thời gian khi cố tìm nó cho bằng được. 

Chỉ cần một ý tưởng “ăn tiền” là tôi sẽ thăng hoa. Nhưng để có một ý tưởng “ăn tiền” thì thường là tôi cần 101 ý tưởng không “ăn tiền” khác.

Tôi không bao giờ tắc tị, nếu như tôi có thể tạo ra thật nhiều ý tưởng. Hãy dùng kĩ năng tưởng tượng và khởi tạo ý tưởng của tư duy thiết kế để thoát khỏi tình trạng tắc tị.

Công việc đáng mơ ước của tôi ở ngay đây, do chính tôi tích cực tìm kiếm và đồng kiến tạo không ngừng.

Người ta bảo phải chọn cho đúng thì mới hạnh phúc. Nhưng xem ra không có lựa chọn đúng đâu, chỉ có lựa chọn tốt hay không tốt thôi.

Người ta đánh giá cuộc đời một người bằng thành quả, nhưng kì thực toàn bộ cuộc đời mới đáng giá, chứ không phải là mấy cái thành quả.

Cuộc sống không phải là một trò chơi hữu hạn với kẻ thắng người thua, người cao người thấp. Nó là một trò chơi bất tận, và không bao giờ kém thú vị.

Ta không một mình chế ra cuộc đời mình, mà ta tạo ra nó cùng với những người khác sau khi được cha mẹ và nền văn hóa sinh ra lần đầu tiên.

Bí kíp để trở thành con người hành động tích cực và kiến tạo: Luôn tò mò; Tích cực nói chuyện với mọi người; Thử làm điều gì đó; Kể câu chuyện của mình.

Cánh Buồm từng có một tuyên ngôn khi làm chương trình và sách giáo khoa bậc tiểu học như thế này:

“Giáo dục tiểu học ổn định và đảm bảo chất lượng thì toàn bộ nền giáo dục mới ổn định, từng gia đình ổn định, cả xã hội ổn định.

Tôi đảo đi thành ra thế này:

“Giáo dục phổ thông không ổn định và kém chất lượng
thì gia đình không thể hạnh phúc
xã hội không thể ổn định
đất nước không thể phát triển lâu bền.”

Nếu gia đình nào có trẻ con lớp 1,2 phải học online trong hai năm 2020-2021 của đại dịch Covid vừa qua sẽ thấu hiểu mệnh đề này thật sâu sắc về sự mất ổn định dây truyền khi giáo dục không ổn định và kém chất lượng.
Nói thế không có nghĩa là trong lúc hết Covid rồi thì tuyên ngôn kia thành đồ thừa.
Xin nhớ, tuyên ngôn đó hình thành vào cuối thập niên trước nữa, tức là năm 2009, khi Cánh Buồm mới thành lập. Lúc đó nó chưa ổn định và đảm bảo chất lượng. Một thập kỉ sau vẫn thế. Năm 2018 bắt đầu một chu kì cải cách mới với chương trình giáo dục 2018, và toàn bộ nền giáo dục tiểu học lại phải đối mặt với một sự bất ổn định (hay là quá độ đi vào sự ổn định) mới.

Khoảng hơn 10 năm trước tôi đã thấy là người ta dạy làm lãnh đạo, dạy thành công, dạy làm giàu thì nhiều chứ không thấy người ta nói nhiều về làm sao để làm việc cho tốt, suy nghĩ cho đúng đắn về giá trị của lao động cũng như làm thế nào để làm việc cho năng suất, làm sao để hoàn thành nhiệm vụ.
Rồi nhiều năm sau là những nỗ lực không ngừng trong nghiên cứu tìm tòi và lao động cật lực để làm các khóa học giúp người khác làm việc năng suất.
2019 tôi xuất bản sách Được việc với tiêu đề phụ hơi gây sự “Bí kíp làm nhân viên bình thường”, được sự chào đón của bạn đọc. Vài chục nhóm nhỏ đã mời tôi đến ‘nói chuyện’. Một năm sau thì sách tái bản. Tư tưởng Được việc đã may mắn được chạm tới trái tim và khối óc của hàng nghìn người yêu lao động.

Nhưng tôi vẫn thấy nó chưa đủ tốt, nên mới tiếp tục làm Được việc 2.0 giữa mùa Covid với nhiều bổ sung về cách làm việc từ xa và ở nhà cùng với sự lưu tâm đến sức khỏe tâm thần trong bối cảnh mới. Lần nâng cấp 3.0 này, tôi đặc biệt chú trọng vào triết lí cùng với những điều quan yếu nhất của công việc (không chỉ giới hạn trong chủ đề về năng suất), tôi cũng mong muốn tiếp tục thúc đẩy việc gây dựng một cộng đồng người làm việc đầu óc có tâm vị tha, nghĩ thiện, sống tử tế, nỗ lực và cầu tiến để phát triển bản thân và trở nên xuất sắc, và có thói quen dấn thân tích cực vào cuộc sống xung quanh để kiến tạo những thay đổi tích cực.

Tôi sẽ trực tiếp giảng dạy mà không có “chuyển giao công nghệ”. Cách dạy học sẽ theo dạng chân phương và chân thực nhất, không màu mè, ít kĩ thuật nhất có thể. Để “trái tim” lên tiếng nhiều hơn.

Về mặt nội dung, đây là một đợt tổng nâng cấp:

• Ba buổi gặp mặt trực tiếp qua Zoom sẽ dành để “bộc bạch” những điều quan yếu đối với thế giới công việc; đặc biệt là triết lí về công việc, kèm thêm minh họa là các phương thức (mindtool và tech) để hỗ trợ cho triết lí đó đi vào đời sống để đạt được mục tiêu.
• Nội dung phong phú từ lần nâng cấp 2.0 với gần 100 video mà phần nhiều là dạng hướng dẫn (how-to) để người học động vào đâu giở ra đến đó.
• Nền tảng học tập mới grow.agilearn.vn với trải nghiệm mới học tập xã hội (social learning) kết hợp học tập tranh thủ (micro-learning) trong bối cảnh xã hội số phân tán và bận rộn.

Các lớp được việc sẽ được mở quãng 2 tháng 1 lần, mỗi lần học tập trung 1 tuần, sau đó là tản đi học phân tán và trao đổi với cộng đồng để phát triển bản thân.

Trang riêng cho khóa học ở đây: https://duocviec.vn