Hiện nay nhiều sinh viên vẫn chưa biết đọc một cuốn sách giáo trình sao cho tốt, chưa biết tóm tắt ý chính một chương sách, chưa biết dùng Index của một giáo trình. Đọc mới có một cuốn đã không tiêu hết và kêu nặng, trong khi nhẽ ra phải xử lý gấp đôi gấp ba khối lượng đó. Rõ ràng đây là biểu hiện của một năng lực tự học yếu kém. Yếu ở năng lực cốt lõi bậc nhất trong toàn bộ quá trình hoạt động trí óc: Đọc.
Những khía cạnh khác của việc học cũng gần giống như thế cả: tìm kiếm, đánh giá, kiểm chứng và tổ chức thông tin, tổng hợp, phân tích, phản biện, khái niệm hóa, thí nghiệm và kiểm thử …
Trong khi đó, nhà trường dường như bỏ quên hoặc không thèm giúp người học đào luyện một cách có ý thức năng lực tự học mà chỉ hô hào suông. Phải chăng đó là thiếu sót trầm trọng của cách làm nghề giáo hiện nay?
Học trò tự nhiên không giỏi cách học, như S.Ambose ở đại học Carnegie Mellon nói “Để trở thành người học tự định hướng, người học phải học để theo dõi và điều chỉnh phương pháp tiếp cận học tập”. Còn National Research Council thì nhận định: “Một cách tiếp cận giảng dạy “siêu nhận thức” (metacognitive) có thể giúp đỡ sinh viên học tập và theo dõi quá trình học tập của họ thông qua việc xác định các mục tiêu học tập, kiểm soát tiến trình hướng đến mục tiêu đó.”.
Cho nên, việc lựa chọn lồng ghép việc “Học cách học” như là phần trợ giúp trước các môn, nhưng đồng thời cũng phải là một phần cơ hữu trong huấn luyện tri thức cho người học.
Trang bị “phương pháp học” (nói cách khác: năng lực tự học) là trang bị vũ khí ưu việt để tấn công vào tri thức suốt phần đời còn lại. Đó là một sự trang bị cho học tập suốt đời.
Cùng với việc khuyến đọc. Nếu ta tấn công vào nút thắt Tự học để sự đổi mới từ dưới lên, thì liệu giáo dục có được sự thay da đổi thịt nhanh chóng không?
***
PS. Slide Học cách học
