Năm 2008, Dave Cormier ở University of Prince Edward Island và Bryan Alexander ởNational Institue for Technology in Liberal Education bắt đầu sử dụng thuật ngữ MOOCs (Massive Open Online Courses – Các khoa học mở miễn phí trên mạng) để chỉ một loại hình học tập mới của đào tạo từ xa (distance learning)…
Sau khi cho cô con gái nhỏ ngủ xong xuôi, Đới – một giảng viên các môn lập trình của Đại học FPT – bắt đầu bật chiếc laptop Asus đời cũ lên, cắm tai nghe và bắt đầu ghi âm tạo clip bài học mới cho những ngày tiếp theo. Anh sẽ tải video clip ngắn về một kĩ thuật lập trình Java nâng cao này lên YouTube. Học trò của anh sẽ xem bài giảng trước khi đến lớp để có thể tích cực tham gia các thảo luận sôi nổi trong lớp học, để có được nhiều ý tưởng mà hỏi thầy, và để sớm hoàn thành được dự án mà thầy đã giao từ đầu khóa học. Trong khi thu âm, Đới phải hết sức nhẹ nhàng để tránh làm mất giấc ngủ ngon của con gái. Đôi khi tiếng chó sủa từ bên nhà hàng xóm lẫn cả vào clip.
Gần đây rất nhiều báo nước ngoài bình luận về kết quả công bố trong một báo cáo rất công phu hơn 200 trang của OECD có tên “Học sinh, máy tính và sự học: Tạo lập kết nối” công bố cuối tháng 9 vừa qua. Rằng thì là hóa ra trong lớp học máy tính chẳng được cái việc gì.
Thực ra điều này không có gì là quá lạ lẫm với các nhà sư phạm.
Báo cáo nhận định “Việc dùng máy tính có giới hạn trong trường học có thể dẫn đến kết quả tốt hơn so với không dùng chút nào, nhưng việc sử dụng quá nhiều (vượt mức trung bình của các nước OECD) lại có biểu hiện thành tích học tập giảm sút nghiêm trọng”.
Báo cáo cũng nhận định: “Kết quả học tập chỉ tốt hơn trong một số bối cảnh cụ thể, trong đó phần mềm và việc kết nối Internet giúp gia tăng thời gian học tập và thực hành”. Tức là công nghệ chỉ phát huy khi dùng đúng cách.
Báo cáo này có thể vùi dập những mộng tưởng nhiệt thành của cộng đồng vốn là “fan cuồng” của công nghệ với niềm tin tuyệt đối vào những tiềm năng đổi thay giáo dục nhờ công nghệ. Nhưng mặt khác, nó cũng đã hé lộ những lối đi khả dĩ cho một đường lối tiếp cận đúng đắn cho vấn đề tận dụng công nghệ trong việc đổi mới và cải thiện chất lượng giáo dục.
Báo cáo này buộc chúng ta phải tư duy lại về việc tích hợp công nghệ vào giáo dục.
Đọc báo cáo ở đây: OECD (2015), Students, Computers and Learning: Making the Connection, PISA, OECD Publishing.
Kết nối
Bài liên quan: Hiện đại hóa giáo dục là hiện đại hóa cái gì?
Những ngày gần đây, dân tình đang xôn xao bàn tán chuyện Tp. HCM chuẩn bị thí điểm một dự án lên đến gần 4000 tỷ VND để “hiện đại hóa” giáo dục tiểu học của Thành phố thông qua các phương tiện công nghệ thông tin hiện đại như hệ thống quản lí học tập, sách giáo khoa – giáo án điện tử, và những chiếc máy tính bảng. Chuyện lùm xùm chủ yếu xoay quanh cái máy tính bảng và số tiền khủng, báo chí đã bàn nhiều, tôi lại muốn thảo luận đôi chút về một chủ đề khác: hiện đại hóa giáo dục là hiện đại hóa cái gì?
Đã có hơn một triệu người đã “tốt nghiệp” ít nhất một khóa học trên Coursera kể từ khi nó được giới thiệu ra công chúng vào năm 2012. Theo một khảo sát[1] diện rộng mới đây của nhóm tác giả công bố trên Havard Business Review ngày 22-9-2015, Coursera cùng với edX và các nhà cung cấp MOOC khác đã thu hút khoảng 25 triệu người học chỉ trong thời gian 3 năm, trong đó có khoảng 40% đến từ những nước khó khăn không thuộc OECD, và 80% trong số đó có trình độ đại học trở lên. Khảo sát cũng cho thấy số lượng lớn người học MOOC nhận thấy lợi ích đối với nghề nghiệp (72%) và việc giáo dục (61%) của bản thân. Ngay cả khi tỉ lệ hoàn thành khóa học là rất nhỏ (hay diễn dịch một cách khác: tỉ lệ bỏ học là rất cao), thì với việc tạo ra những thay đổi tích cực cho hàng triệu người trên thế giới, MOOC đang dần chứng tỏ rằng những kì vọng ban đầu của nó về tác động lớn lao tới giáo dục là không hề quá viển vông.
Đây là những thông tin rất đáng chú ý bên cạnh những thông tin đáng chú ý khác từ báo cáo của Chen Zhenghao và cộng sự, “Who’s Benefiting from MOOCs, and Why“, HBR, 22-9-2015 (https://hbr.org/2015/09/whos-benefiting-from-moocs-and-why).
Thỉnh thoảng tôi được báo nọ báo kia phỏng vấn, thậm chí VTC còn dành cả một số “Ai là ai” để phỏng vấn và lên hình, nhưng lần trả lời phỏng vấn VinaCode vẫn là lần tôi thích nhất vì sự chuyên nghiệp của người phỏng vấn dành cho đối tác. Là một địa chỉ rất mới nhưng đã nhanh chóng trở thành địa chỉ quen thuộc của giới lập trình, với những bài viết rất hữu ích.
Dưới đây là nội dung bài phỏng vấn đã đăng từ vài tháng trước, nay tôi đăng lại toàn văn. Chỉ vì thích, và đang có dịp lật lại vấn đề về đào tạo lập trình viên.
Chuyện con cú Duolingo
Nguyễn Việt Khoa, một thầy giáo dạy lập trình tận tâm tại một trung tâm đào tạo lập trình viên ở Hà Nội, chưa bao giờ lại nghĩ có lúc việc bồi dưỡng năng lực tiếng Anh của mình lại đến một cách đơn giản và tự nhiên như vậy. Trong gần mười năm đi dạy, gặp lứa học trò nào anh cũng dặn thật kĩ “các em cố gắng học ngoại ngữ cho tốt, ngoại ngữ không ổn thì không thể làm IT khá được”, nhưng chỉ khoảng 5% số sinh viên của anh thực sự bắt tay vào học thêm ngoại ngữ, phần còn lại chỉ gật gù và bỏ đấy. Chính anh cũng vậy: Dù biết mình cần nâng cấp trình độ ngoại ngữ hơn nữa, nhưng anh chưa bao giờ thực sự bắt tay vào học thêm, vì bận, và ti tỉ lí do khác. Thế rồi anh biết đến Duolingo, một phần mềm tự học ngoại ngữ đa nền tảng, đa ngôn ngữ. Anh bắt đầu tham gia cộng đồng hơn một triệu thành viên theo chương trình học tiếng Anh cho người biết tiếng Việt, và nhanh chóng nhận ra việc làm này mang lại lợi ích to lớn. Đồng thời, anh cũng tạo ra cuộc chơi trong chính lớp học của mình. Nhiều học trò đã nối gót thầy, tự học ngoại ngữ, tự tổ chức nhóm học tập để chia sẻ kinh nghiệm và theo dõi tiến độ. Có quá nửa số học trò trong lớp reo vui trên Facebook mỗi khi vượt lên trên trong cuộc đua giành thứ hạng cao trên bảng tổng sắp của Duolingo. Đây thật là một sự thay đổi thú vị đáng ngạc nhiên.
