(Dịch từ “1000 True Fans” của Kevin Kelly, cựu Biên tập viên của Wired)
Để trở thành người sáng tạo thành công, bạn không cần đếm tới hàng triệu. Bạn không cần hàng triệu đô la hay hàng triệu khách hàng, hàng triệu người dùng hay hàng triệu người hâm mộ. Để kiếm sống bằng nghề thủ công, nhiếp ảnh gia, nhạc sĩ, nhà thiết kế, tác giả, nhà làm phim hoạt hình, người làm app, doanh nhân hoặc nhà phát minh, bạn chỉ cần vài nghìn người hâm mộ thực sự.
Một người hâm mộ thực sự được định nghĩa là một người hâm mộ sẽ mua bất cứ thứ gì bạn làm ra. Những người hâm mộ cuồng nhiệt này sẽ lái xe 200 dặm để nghe bạn hát; họ sẽ mua phiên bản bìa cứng, bìa mềm và phiên bản nghe được của cuốn sách của bạn; họ sẽ mua bức tượng nhỏ tiếp theo của bạn mà không nhìn thấy; họ sẽ trả tiền cho phiên bản DVD “hay nhất” của kênh YouTube miễn phí của bạn; họ sẽ đến bàn đầu bếp của bạn mỗi tháng một lần. Nếu bạn có khoảng một nghìn người hâm mộ thực sự như thế này (còn được gọi là những người hâm mộ cuồng nhiệt), bạn có thể kiếm sống – nếu bạn hài lòng với việc kiếm sống chứ không phải làm giàu.
Chỉ cần làm mấy phép toán đơn giản. Bạn cần phải đáp ứng hai tiêu chí. Đầu tiên, bạn phải tạo đủ tiền mỗi năm để có thể kiếm được trung bình 100 USD lợi nhuận từ mỗi người hâm mộ thực sự. Điều đó dễ thực hiện hơn trong một số lĩnh vực nghệ thuật và kinh doanh so với những lĩnh vực khác, nhưng đó là một thách thức sáng tạo tốt trong mọi lĩnh vực vì việc cung cấp cho khách hàng hiện tại của bạn nhiều hơn luôn dễ dàng và tốt hơn là tìm kiếm người hâm mộ mới.
Thứ hai, bạn phải có mối quan hệ trực tiếp với người hâm mộ của mình. Tức là họ phải trả tiền trực tiếp cho bạn. Bạn có thể nhận được tất cả sự hỗ trợ của họ, không giống như phần trăm nhỏ nhuận bút mà bạn có thể nhận được từ nhà xuất bản, chút hoa hồng từ hãng âm nhạc, phòng thu, nhà bán lẻ hoặc trung gian khác. Nếu bạn giữ đủ 100 USD của mỗi người hâm mộ thực sự thì bạn chỉ cần 1.000 người trong số họ để kiếm được 100.000 USD mỗi năm. Nó đủ cho mức sống của hầu hết người bình thường trong chúng ta.
Nhắm tới một nghìn khách hàng sẽ khả thi hơn rất nhiều so với nhắm tới một triệu người hâm mộ. Hàng triệu người hâm mộ trả tiền không phải là mục tiêu thực tế để đạt được, đặc biệt là khi bạn mới bắt đầu. Nhưng một ngàn người hâm mộ là có thể làm được. Có khi bạn có thể nhớ được cả nghìn cái tên. Nếu bạn thêm một người hâm mộ thực sự mới mỗi ngày thì sẽ chỉ cần vài năm để có được một nghìn người.
Con số 1.000 không phải là bất di bất dịch. Tầm quan trọng của nó nằm ở mức độ lớn nhất – ba bậc nhỏ hơn một triệu. Con số thực tế phải được điều chỉnh cho phù hợp với từng người. Nếu bạn chỉ có thể kiếm được 50 USD mỗi năm cho mỗi người hâm mộ thực sự thì bạn cần 2.000 USD. (Tương tự như vậy, nếu bạn có thể bán được 200 đô la mỗi năm, bạn chỉ cần 500 người hâm mộ thực sự.) Hoặc bạn có thể chỉ cần 75 nghìn đô la mỗi năm để tồn tại, vì vậy bạn điều chỉnh giảm xuống. Hoặc nếu bạn song ca, hoặc có bạn nhảy thì cần nhân 2 để có được 2.000 fan. Đối với một đội, bạn cần phải nhân lên nhiều hơn nữa. Nhưng tin tốt là số lượng người hâm mộ thực sự của bạn tăng lên theo hình học và tuyến tính tỷ lệ với quy mô của nhóm; nếu bạn tăng đội lên 33% thì bạn chỉ cần tăng lượng người hâm mộ của mình thêm 33%.
Một cách khác để tính toán sự ủng hộ của một người hâm mộ thực sự là đặt mục tiêu nhận được một ngày lương mỗi năm từ họ. Bạn có thể kích thích hoặc làm hài lòng họ đủ để kiếm được một ngày lao động không? Đó là một tiêu chuẩn cao nhưng không phải là không thể đối với 1.000 người trên toàn thế giới.
Và tất nhiên, không phải fan nào cũng sẽ cuồng nhiệt. Mặc dù sự ủng hộ của một nghìn người hâm mộ thực sự có thể đủ để kiếm sống, nhưng với mỗi một người hâm mộ thực sự, bạn có thể có hai hoặc ba người hâm mộ thường xuyên. Hãy nghĩ đến những vòng tròn đồng tâm với những người hâm mộ thực sự ở trung tâm và một vòng tròn rộng hơn bao gồm những người hâm mộ thường xuyên xung quanh họ. Những người hâm mộ thường xuyên này có thể thỉnh thoảng mua tác phẩm của bạn hoặc có thể chỉ mua một lần. Nhưng việc mua sắm thông thường của họ sẽ làm tăng tổng thu nhập của bạn. Có lẽ họ mang lại thêm 50%. Tuy nhiên, bạn vẫn muốn tập trung vào những người hâm mộ cuồng nhiệt vì sự nhiệt tình của những người hâm mộ chân chính có thể làm tăng sự ủng hộ của những người hâm mộ thường xuyên. Những người hâm mộ chân chính không chỉ là nguồn thu nhập trực tiếp của bạn mà còn là lực lượng tiếp thị chính cho những người hâm mộ bình thường.
Người hâm mộ, khách hàng, khách quen đã ở đây mãi rồi. Có gì mới ở đây? Đôi điều. Mặc dù mối quan hệ trực tiếp với khách hàng là chế độ mặc định vào thời xưa, nhưng lợi ích của việc bán lẻ hiện đại có nghĩa là hầu hết những người sáng tạo trong thế kỷ trước không tiếp xúc trực tiếp với người tiêu dùng. Thông thường, ngay cả các nhà xuất bản, hãng phim, nhãn hiệu và nhà sản xuất cũng không có những thông tin quan trọng như tên khách hàng của họ. Ví dụ, mặc dù đã kinh doanh hàng trăm năm nhưng không một nhà xuất bản sách nào ở New York biết tên những độc giả cốt lõi và tận tâm của họ. Đối với những người sáng tạo trước đây, những sản phẩm trung gian này (và thường có nhiều hơn một) có nghĩa là bạn cần có lượng khán giả lớn hơn nhiều để thành công. Với sự ra đời của các hệ thống thanh toán và liên lạc ngang hàng phổ biến – còn được gọi là web ngày nay – mọi người đều có quyền truy cập vào các công cụ tuyệt vời cho phép mọi người bán trực tiếp cho bất kỳ ai khác trên thế giới. Vì vậy, một người sáng tạo ở Bend, Oregon có thể bán — và giao — một bài hát cho ai đó ở Katmandu, Nepal dễ dàng như một hãng thu âm ở New York (thậm chí có thể còn dễ dàng hơn). Công nghệ mới này cho phép người sáng tạo duy trì mối quan hệ để khách hàng có thể trở thành người hâm mộ và để người sáng tạo giữ lại tổng số tiền thanh toán, giúp giảm số lượng người hâm mộ cần thiết.
Khả năng giúp cho người sáng tạo giữ lại toàn bộ doanh thu là một cuộc cách mạng, nhưng sự đổi mới công nghệ thứ hai sẽ khuếch đại sức mạnh đó hơn nữa. Ưu điểm cơ bản của mạng ngang hàng (như web) là việc cái khó hiểu nhất chỉ cách cái phổ biến nhất một cú nhấp chuột. Nói cách khác, cuốn sách, bài hát hoặc ý tưởng bán chạy ít người biết đến nhất chỉ cách cuốn sách, bài hát hoặc ý tưởng bán chạy nhất một cú nhấp chuột. Trong giai đoạn đầu của sự phát triển của web, các trang tổng hợp nội dung và sản phẩm lớn như eBay, Amazon, Netflix, v.v. nhận thấy rằng tổng doanh số của tất cả các mặt hàng ít người biết đến có doanh số bán thấp nhất sẽ bằng hoặc trong một số trường hợp vượt quá doanh số bán của vài mặt hàng bán chạy nhất. Chris Anderson (người kế nhiệm của tôi tại Wired) đã đặt tên cho hiệu ứng này là “Cái đuôi dài” cho hình dạng được biểu thị trực quan của đường cong phân phối doanh số: một dòng sản phẩm thấp gần như vô tận chỉ bán một vài bản mỗi năm tạo thành một “cái đuôi” dài cho con quái vật thẳng đứng đột ngột của một vài cuốn sách bán chạy nhất. Nhưng diện tích của đuôi cũng to bằng đầu. Với thông tin chi tiết đó, các công cụ tổng hợp có động lực lớn để khuyến khích khán giả nhấp vào các mục khó hiểu. Họ đã phát minh ra các công cụ đề xuất và các thuật toán khác để hướng sự chú ý đến những sáng tạo hiếm có ở phần đuôi dài. Ngay cả các công ty tìm kiếm trên web như Google, Bing, Baidu cũng nhận thấy lợi ích của họ là thưởng cho những người tìm kiếm ít người biết đến vì họ cũng có thể bán quảng cáo ở dạng đuôi dài. Kết quả là điều khó hiểu nhất lại trở nên ít mơ hồ hơn.
Nếu bạn sống ở bất kỳ thị trấn nào trong số 2 triệu thị trấn nhỏ trên Trái đất, bạn có thể là người duy nhất trong thị trấn của mình khoái nghe nhạc death metal hoặc bị kích thích khi thì thầm hoặc muốn có một chiếc cần câu dành cho người thuận tay trái. Trước khi có web, bạn sẽ không bao giờ có thể thỏa mãn được mong muốn đó. Bạn sẽ cô đơn trong niềm đam mê của mình. Nhưng bây giờ sự hài lòng chỉ là một cú nhấp chuột. Dù sở thích của bạn với tư cách là người sáng tạo là gì thì 1.000 người hâm mộ thực sự của bạn chỉ cần một cú nhấp chuột. Theo như tôi có thể nói thì không có gì – không sản phẩm, không ý tưởng, không mong muốn – mà không có lượng người hâm mộ trên internet. Mỗi thứ được tạo ra hoặc nghĩ ra đều có thể khiến ít nhất một người trong một triệu người quan tâm – đó là một mức thấp. Tuy nhiên, nếu chỉ có một trong số một triệu người quan tâm thì có khả năng là sẽ có 7.000 người trên hành tinh này. Điều đó có nghĩa là bất kỳ lời kêu gọi 1 triệu nào cũng có thể tìm được 1.000 người hâm mộ thực sự. Bí quyết là thực tế hãy tìm những người hâm mộ đó, hay chính xác hơn là để họ tìm thấy bạn.
Bây giờ vấn đề là thế này; các tập đoàn lớn, các công ty trung gian, các nhà sản xuất thương mại đều không được trang bị đầy đủ và không phù hợp để kết nối với hàng nghìn người hâm mộ chân chính này. Về mặt thể chế, họ không thể tìm và phân phối đối tượng và người tiêu dùng thích hợp. Điều đó có nghĩa là cái đuôi dài đang rộng mở với bạn, người sáng tạo. Bạn sẽ có một trong một triệu người hâm mộ thực sự cho riêng mình. Và các công cụ kết nối ngày càng hoàn thiện hơn, bao gồm cả những cải tiến gần đây về truyền thông xã hội. Việc thu thập 1.000 người hâm mộ thực sự xung quanh một người sáng tạo chưa bao giờ dễ dàng hơn thế và việc giữ họ ở gần chưa bao giờ dễ dàng hơn thế.
Một trong nhiều cải tiến mới phục vụ người sáng tạo người hâm mộ thực sự là huy động vốn từ cộng đồng. Việc được người hâm mộ tài trợ cho sản phẩm tiếp theo của bạn là một điều tuyệt vời. Đôi bên cùng có lợi. Có khoảng 2.000 nền tảng gây quỹ cộng đồng khác nhau trên toàn thế giới, nhiều nền tảng trong số đó chuyên về các lĩnh vực cụ thể: gây quỹ cho các thí nghiệm khoa học, cho các ban nhạc hoặc phim tài liệu. Mỗi người có những yêu cầu riêng và một mô hình tài trợ khác nhau, bên cạnh những lợi ích chuyên biệt. Một số nền tảng yêu cầu mục tiêu tài trợ “tất cả hoặc không có gì”, một số nền tảng khác cho phép tài trợ một phần, một số huy động tiền cho các dự án đã hoàn thành, một số như Patreon, tài trợ cho các dự án đang diễn ra. Những người ủng hộ Patreon có thể tài trợ cho một tạp chí hàng tháng, một loạt video hoặc tiền lương của một nghệ sĩ. Nhà gây quỹ cộng đồng nổi tiếng nhất và lớn nhất là Kickstarter, đã huy động được 2,5 tỷ USD cho hơn 100.000 dự án. Số lượng người ủng hộ trung bình cho một dự án Kickstarter thành công là 241 nhà tài trợ – ít hơn một nghìn. Điều đó có nghĩa là nếu bạn có 1.000 người hâm mộ thực sự, bạn có thể thực hiện chiến dịch huy động vốn từ cộng đồng, vì theo định nghĩa, một người hâm mộ thực sự sẽ trở thành nhà tài trợ Kickstarter. (Mặc dù sự thành công của chiến dịch của bạn phụ thuộc vào những gì bạn yêu cầu người hâm mộ).
Sự thật là việc nuôi dưỡng một nghìn người hâm mộ thực sự rất tốn thời gian, đôi khi khiến bạn căng thẳng và không phải dành cho tất cả mọi người. Hoàn thành tốt (và tại sao không làm tốt?) nó có thể trở thành một công việc toàn thời gian khác. Tốt nhất, đó sẽ là một công việc bán thời gian tiêu tốn và đầy thử thách, đòi hỏi những kỹ năng liên tục. Có nhiều người sáng tạo không muốn giao tiếp với người hâm mộ và thực lòng mà nói thì không nên làm vậy. Họ chỉ nên vẽ, may vá, sáng tác nhạc và thuê người khác để giải quyết những người hâm mộ cuồng nhiệt của họ. Nếu đó là bạn và bạn thêm ai đó để xử lý người hâm mộ, người trợ giúp sẽ làm sai lệch công thức của bạn, tăng số lượng người hâm mộ bạn cần, nhưng đó có thể là cách kết hợp tốt nhất. Nếu bạn đã đi xa đến mức đó, thì tại sao không “hợp đồng phụ” giao dịch với người hâm mộ cho những người trung gian – các hãng thu âm, hãng phim, nhà xuất bản và nhà bán lẻ? Nếu họ làm việc cho bạn thì tốt thôi, nhưng hãy nhớ rằng, trong hầu hết các trường hợp, họ thậm chí còn làm việc này tệ hơn bạn.
Phép toán của 1.000 người hâm mộ chân chính không phải là một lựa chọn nhị phân. Bạn không cần phải đi theo con đường này để loại trừ con đường khác. Nhiều người sáng tạo, bao gồm cả tôi, sẽ sử dụng mối quan hệ trực tiếp với những người hâm mộ cuồng nhiệt bên cạnh những người trung gian chính thống. Tôi đã xuất bản được sách với một số nhà xuất bản lớn ở New York. Tôi cũng đã tự xuất bản. Và tôi đã sử dụng Kickstarter để xuất bản tới những người hâm mộ thực sự của mình. Tôi chọn từng định dạng tùy thuộc vào nội dung và mục đích của tôi. Nhưng trong mọi trường hợp, việc nuôi dưỡng những người hâm mộ thực sự của tôi sẽ làm phong phú thêm con đường tôi chọn.
Bài học rút ra: 1.000 người hâm mộ thực sự là một con đường khác dẫn đến thành công mà không cần trở thành ngôi sao. Thay vì cố gắng đạt đến những đỉnh cao hẹp và khó có thể xảy ra của các bản hit bạch kim bán chạy nhất, phim bom tấn và địa vị người nổi tiếng, bạn có thể hướng tới kết nối trực tiếp với hàng nghìn người hâm mộ thực sự. Trên con đường của mình, cho dù bạn có thực sự thu hút được bao nhiêu người hâm mộ đi chăng nữa, bạn sẽ không bị vây quanh bởi sự mê đắm nhất thời mà bởi sự đánh giá chân thành và thực sự. Đó là một số phận lành mạnh hơn nhiều để hy vọng. Và bạn có nhiều khả năng thực sự đến đó.
Tác giả: Kevin Kelly
Link gốc: https://kk.org/thetechnium/1000-true-fans/