Covid19 buộc nhiều phải người làm việc ở nhà. Ngồi ở nhà, làm việc công ty; nhưng do ở nhà, nên thường phải làm việc nhà nữa. Vậy là cuộc sống-công việc hòa làm một. Ở công ty, yếu tố sao nhãng có thể là cậu đồng nghiệp hay buôn dưa lê và phàn nàn; ở nhà yếu tố sao nhãng có thể là đứa con nằng nặc đòi bố chơi cùng. Cám dỗ ở công ty là bị lôi vào một cuộc họp sôi nổi nhưng không ra kết quả gì, cám dỗ ở nhà có thể là chiếc sofa tuyệt đẹp ngả lưng xuống xem youtube đánh bay mất 1 tiếng đồng hồ quý báu. Những trở ngại cho công việc lúc nào cũng tồn tại, chỉ khác nhau hình thức thôi.
Làm việc ở nhà đòi hỏi mỗi người thành nhà lãnh đạo (bản thân, và gia đình), người tổ chức (công việc, không gian, tài nguyên làm việc) thay vì là một người làm việc được giao thuần túy. Đó là một cơ hội tuyệt vời để phát triển bản thân.
Thách thức lớn nhất của làm việc ở nhà thật hiệu quả chính là việc phải sắp xếp thật phù hợp lịch làm việc và sinh hoạt trong một không gian bó hẹp. Khi nào làm việc gì với ai. Thách thức lớn không kém là khả năng tự chủ để đưa mình vào kỉ luật làm việc trong khi đảm bảo sức khỏe và yêu cầu sinh hoạt gia đình.
Dịch giã mang đến nguy cơ thiếu hụt tương tác xã hội. Làm việc cùng nhau thông qua sự trợ giúp của công nghệ giao tiếp, công nghệ cộng tác thật may mắn lại trao cho mỗi người một cơ hội để vượt qua thách thức này. Nhờ nó chúng ta có kết nối với bên ngoài. Không còn được chạm tay, ôm ấp, nhưng vẫn có thể nghe thấy tiếng của nhau, có thể nhìn thấy mặt nhau, vẫn cùng nhau kiến tạo sản phẩm và giá trị. Chính nhờ vẫn còn làm việc, mà ta còn thấy mình có thêm giá trị, và thấy mình vẫn sống đầy đủ chứ không chỉ ngồi buồn bã chờ dịch qua.
Người làm việc ở nhà vẫn có thể tổ chức sinh nhật tập thể, liên hoan trà đá cùng nhau, tập thể dục giữa giờ cùng nhau, nói chuyện cùng nhau. Nhiều gia đình xuyên quốc gia đã thành thục việc này từ hai chục năm nay rồi. Nhưng cũng cần khéo léo quản lí việc giao tiếp trực tuyến để có không gian riêng tư vì làm việc với các nền tảng xã hội liên tục có thể bị nghiện và mất cảm giác về thời gian. Không ngừng chat về công việc lúc nửa đêm với đồng nghiệp đang bận cho con ngủ hoặc đang cần thư giãn có thể là do thái độ tích cực với công việc, nhưng cũng có thể là do đã bị nghiện giao tiếp xã hội hoặc mất khả năng quản lí thời gian. Điều đó có thể gây hại về sức khoẻ cho bản thân và người khác.
Làm việc ở nhà vẫn có thể hiệu quả vượt trội. Thế giới freelancer và cộng đồng phát triển phần mềm nguồn mở đã thành thục việc này mấy chục năm nay rồi. Đời sống và công việc phân tán vẫn có thể rất tuyệt vời. Nó phụ thuộc vào cách ứng xử của mọi người với thực tại mới ít đi lại, ít tiếp xúc. Nó khả thi, và là chuyện rất cá nhân.
PS: Agilearn và Học viện Agile vừa kết hợp cho ra một khoá học trực tuyến hỗ trợ người làm việc và quản lí từ xa, có thể rất hữu ích với những người lần đầu thực hành làm việc ở nhà. Xem ở đây.
