Đây là cuốn sách được đánh giá rất cao bởi rất nhiều người thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau: doanh nhân, nhà quản trị, lập trình viên, nhà giáo… Một cuốn sách hiếm thấy có được sự hòa trộn tài tình giữa kĩ thuật thực hành rất thực dụng với những ý tưởng đột phá về khởi nghiệp và kinh doanh. Có lẽ đánh giá như học giả Steve Blank ở Stanford về cuốn sách không có vẻ gì là tâng bốc: “Đây là bản lộ trình đổi mới cho thế kỉ XXI. Những ý tưởng trong Khởi nghiệp Tinh gọn sẽ giúp tạo ra cuộc cách mạng công nghiệp tiếp theo”. Những gì thể hiện trong 3 năm kể từ khi cuốn sách được xuất bản dường như đang minh chứng cho điều Blank nói: nó trở thành Best Seller, được bàn bạc và áp dụng thường xuyên, còn các hội thảo về Lean Startup thì thường đông nghịt người, và thật kì lạ nếu trong một hội thảo hay một cuốn sách về Agile\Lean nào trong thời gian gần đây lại không trích dẫn vài điều về Lean Startup.
Kể từ lần đọc đầu tiên cho đến giờ, chưa bao giờ cuốn “The Lean Startup” (Khởi nghiệp Tinh gọn) không nằm trong danh sách “phải đọc” mà tôi khuyến cáo đối với người khởi nghiệp, các nhà quản lí đổi mới, những người học tập và thực hành Lean\Agile.
Thật may mắn là người Việt đã có thể đọc Lean Startup bằng tiếng Việt từ giữa năm 2013. Cảm ơn các dịch giả và đơn vị xuất bản đã sớm mang LeanStartup tới đông đảo bạn đọc Việt Nam. Phải nói rằng đó là sự việc hết sức may mắn, vì đầu sách về Lean bằng tiếng Việt cho tới nay chỉ đếm trên đầu ngón tay. Có nghĩa là bạn đọc có thể tiếp cận Lean theo cái nhìn mới nhất, dễ hiểu và thực dụng, thay vì phải đọc lại “Lean Thinking” hay những “Toyota Way” với rất nhiều nguyên lí phức tạp của Lean Manufacturing – những tư tưởng Tinh gọn “cổ điển”.
Cuốn sách mang lại một cách tư duy mới về khởi nghiệp, đã nhanh chóng trở thành “tiêu chuẩn” đối với những nhóm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, và những người làm đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp lớn. Với cách tiếp cận mới mang tên “Khởi nghiệp Tinh gọn”, nhóm khởi nghiệp tăng tốc việc khám phá thị trường, khớp sản phẩm với nhu cầu của khách hàng, và tìm kiếm được mô hình kinh doanh hiệu quả.
Không kể bạn là ai, nếu bạn chưa đọc thì hãy gác mọi việc khác lại, bỏ ra 8 tiếng đồng hồ đọc xong cuốn sách tuyệt vời này. Chắc chắn bạn sẽ thấy quyết định đó là đáng giá.
****
PS: Ngay trên blog này, tôi cũng có một vệt bài dài về Lean Startup, và vẫn tiếp nối trên con đường trải nghiệm, từ khởi nghiệp thực tế đến giảng dạy về khởi nghiệp.
Thỉnh thoảng tôi được báo nọ báo kia phỏng vấn, thậm chí VTC còn dành cả một số “Ai là ai” để phỏng vấn và lên hình, nhưng lần trả lời phỏng vấn VinaCode vẫn là lần tôi thích nhất vì sự chuyên nghiệp của người phỏng vấn dành cho đối tác. Là một địa chỉ rất mới nhưng đã nhanh chóng trở thành địa chỉ quen thuộc của giới lập trình, với những bài viết rất hữu ích.
Dưới đây là nội dung bài phỏng vấn đã đăng từ vài tháng trước, nay tôi đăng lại toàn văn. Chỉ vì thích, và đang có dịp lật lại vấn đề về đào tạo lập trình viên.
Continue reading
Nhà phát minh Richard Buckminster Fuller có nói một câu thật chí lí: “Bạn không thể tạo ra sự thay đổi bằng cách tấn công vào hiện trạng. Hãy tạo ra một cái mẫu mới và khiến cho mô hình hiện nay trở nên lỗi thời”.
Dường như các công nghệ thay đổi thế giới, những sản phẩm thay đổi hành vi người dùng, những đổi mới trong các lĩnh vực kinh doanh – xã hội đều đi theo con đường ấy. Trừ việc đổi mới giáo dục ở ta.
Bao nhiêu năm nay rất nhiều nỗ lực từ nhiều phía cố gắng tấn công vào hiện trạng giáo dục nước nhà, nhưng lại chỉ nhận được những phong trào tồn tại ngắn hơn cả những nhiệm kì, và danh sách các vấn đề lúc nào cũng được nối dài thêm. Báo chí cũng ra sức phản ánh hiện trạng, lại chủ yếu là phê phán những yếu kém và tiêu cực. Hầu như chúng ta quên mất điều quan trọng hiển nhiên: khuyến khích làm ra những ví dụ tích cực, và biểu dương chúng.
Những gì tích cực được biểu dương, sẽ có những điều tích cực khác lặp lại. Những điều tốt đẹp nhận được sự cảm kích, chúng sẽ lan truyền rất nhanh chóng. Khi cái tích cực nhiều lên, cũng là lúc những yếu kém tự lùi xa. Cho nên nói: Chống tiêu cực bằng một việc làm và một sản phẩm tích cực là cách tích cực nhất. Chẳng phải thánh Gandhi đã nói “Để thay đổi, hãy chính là sự thay đổi mà bạn mong muốn?”.
***
Xét từ góc độ lí thuyết ra quyết định chiểu theo Cynefine framework, trong một bối cảnh phức hợp (Complex) – như mớ bòng bong có tên Giáo dục chẳng hạn, cách đi hiệu quả hơn cả không phải cùng nhau mổ bò (analyse) tìm nguyên nhân-kết quả để rồi đề ra biện pháp – vì điều đó là bất khả, mà phải là thử dò tìm-cảm nhận (probe-sense) rồi tính bước đi kế tiếp. Phải duy nghiệm (empiricism), tìm chân lí từ thực tiễn cuộc sống. Dò bằng cái gì? Dò bằng “cái mẫu mới”. Lời Fuller lại được kiểm chứng, dựa trên những lí luận của học thuyết về phức hợp.
Ví dụ thêm. Theo logic này, lí thuyết khởi nghiệp tinh gọn (lean startup) hướng dẫn giới startup phải làm ra một cái mẫu thật sớm (gọi là Minimum Viable Product – MVP) để “thăm dò” phản ứng của thị trường/người dùng. Biết được “phản ứng” thế nào thì mới làm tiếp. Sản phẩm cứ thế tiến hóa dần dựa trên những hiểu biết ngày càng đúng, ngày càng sâu sắc về khách hàng, bối cảnh, thị trường và sản phẩm. Trong một bối cảnh phức hợp mà startup không biết được khách hàng ở đâu, cần gì thì không có cách nào ngồi đó mà phân tích mà lên mô hình được (như cách làm sản phẩm dựa trên nghiên cứu thị trường truyền thống). Tất cả chỉ là giả định. Cần phải kiểm chứng giả định ấy, càng nhanh càng tốt. Càng rẻ càng tốt vì khả năng lớn là các giả định sai toét cả.
Vậy, có nên đề nghị các nhà chính sách, các nhà cải cách giáo dục học lại LeanStartup cho thật kĩ chăng?
Một bạn hỏi tôi – “Development Team are cross-functional” hiện tại em đang hiểu là “Nhóm phát triển sản phẩm sẽ bao gồm các thành viên đến tức các phòng ban, bộ phận khác nhau trong tổ chức/công ty” thay vì là “Nhóm liên chức năng”. Em được biết, PMI trong cuốn Project Management Body Of Knowledge(PMBOK) chia mô hình tổ chức ra làm 3 loại chính: Functional, Matrix và Projectize. Trong đó, mô hình tổ chức Functional là mô hình chia nhân sự theo phòng/ban(functional/department) vậy thì cross-functional có thể hiểu là những nhân sự đến từ nhiều phòng ban khác nhau không ạ?
Xin trả lời ngắn gọn:
Cross-functional team thực ra không phải là khái niệm đặc trưng của Scrum. Nó là một khái niệm trong tổ chức quản lí nói chung. Nó ám chỉ một nhóm có đủ các thành viên với các kĩ năng cần thiết, đầy đủ để có thể được trao quyền toàn bộ trong quá trình phát triển sản phẩm. Nếu nó không có đủ năng lực và khả năng ra quyết định cần thiết liên quan đến sản phẩm thì sẽ luôn luôn phải chờ để “phê duyệt” hoặc “xem xét”. Có thể tổ chức cross-functional team bằng cách lấy các thành viên từ các phòng ban, nếu hiện nay công ty đang tổ chức dưới dạng các phòng ban. Nhưng khi tạo lập một cross-functional team như vậy, thì thường là các thành viên này sẽ làm việc toàn thời gian và trách nhiệm với team, Team chịu trách nhiệm giải trình (accountable) chứ không phụ thuộc sự chỉ đạo gì các phòng ban kia nữa. Có nghĩa là trong một công ty đang tổ chức dạng Functional Department, thì khi phát triển sản phẩm mới, ta vẫn có thể thành lập một Scrum Team và trao toàn quyền cho nó.
Còn các khái niệm bạn dẫn PMBOK, là đề cập đến mức organizational, chứ không phải cơ cấu team. Một Công ty được tổ chức Functional, hoặc Matrix, hoặc Projectized thì vẫn có thể tổ chức các đội dự án theo kiểu cross-functional (như Scrum Team) hoặc kiểu Functional (như trong Waterfall).
______________
Đọc thêm các bài liên quan về cross-functional team:
Kể từ lần đầu tiên sử dụng User Stories trong một dự án (thất bại thảm hại, nhưng cũng kịp đẻ ra một công ty phần mềm) năm 2005, mối duyên tình với Agile của tôi sắp sang năm thứ 10.
Trong 10 năm ấy, tôi đã kịp được trải nghiệm qua hơn chục dự án phát triển phần mềm với các vai trò khác nhau, đào tạo khoảng hai ba trăm sinh viên và từng ấy số chuyên viên/quản lí sử dụng Scrum và các Agile practices. Cũng đã kịp cùng đồng đội mở ra HanoiScrum, phát triển AgileVietnam với những hoạt động sôi nổi, những hội thảo AgileTour, AgileRetreat, ScrumDay, Lean Mindset Workshop…, xây dựng một kho tri thức khiêm tốn bằng tiếng Việt trong lĩnh vực Agile cho người Việt, và đặc biệt là đã có dịp thử nghiệm ý tưởng Agile vào lĩnh vực đào tạo. Thật là những công việc vô cùng thú vị. Thú vị hơn, chính là cộng đồng Agile tuyệt vời với những giá trị được chia sẻ khắp toàn cầu, như chính bà cụ Mary Poppendieck từng nói với tôi “cộng đồng Agile ở đâu cũng thế, thật là hết ý “.
Dời xa Agile trong gần 1 năm quả là một thời gian ngừng nghỉ hơi dài.
Giờ thì tôi đã quyết định trở lại với một sáng kiến nhỏ: một “trường học” Agile phong cách mạng xã hội, ngay trên Facebook, để lan tỏa các giá trị và công cụ Agile ra xa hơn cộng đồng phần mềm, tới tất cả mọi người. Địa chỉ ở đây: https://www.facebook.com/agilemindset. Hy vọng sẽ được mọi người đón nhận nồng nhiệt.
Đây quả là một khởi sự đầy hứng thú!
Học tập là chìa khóa để con người trở nên khác biệt, có bản sắc và mở rộng khả năng sáng tạo và cống hiến. Đó cũng là chìa khóa để một doanh nghiệp không ngừng lớn mạnh về năng lực, đóng góp vào sự phát triển chung của tổ chức. Trong nền kinh tế tri thức, nguồn nhân lực chất lượng cao và tài sản tri thức (knowledge assets) là nguồn lực quan trọng bậc nhất tạo nên sức cạnh tranh của cá nhân và tổ chức. Thậm chí có người, như chủ tịch của Analog Devices Strata, từng nhận định “Tốc độ học hỏi có thể là lợi thế cạnh canh bền vững duy nhất.
Tạo dựng một tổ chức học tập chính là một bước đi chiến lược trong việc thúc đẩy luôn luôn mở rộng đường biên tri thức và năng lực của tổ chức hướng đến các tầm nhìn của tổ chức. Hơn thế, việc hướng tổ chức thành “tổ chức sáng tạo tri thức” sẽ giúp tổ chức không ngừng gia tăng tài sản tri thức, đóng góp vào sự đổi mới và sáng tạo vượt bậc một cách bền vững. Đây là một ý tưởng lớn đáng chú ý. Trung tâm của ý tưởng này nằm ở câu nói của nhà thông thái quản trị Peter Drucker “Cần một học thuyết đặt tri thức vào trung tâm của sự thịnh vượng”.
Chúng ta sẽ lần lượt đi qua bốn mức độ cơ bản của một tổ chức học tập: cá nhân học tập, nhóm học tập, tổ chức học tập, tổ chức sáng tạo tri thức.
Continue reading
Lục lọi một hồi, hóa ra cái mindset của agilist giản dị kinh người, quy giản về một chữ: học.
Tư tưởng nó đơn giải thế này:
- Cá nhân phải học liên tục để có mastery trong chuyên môn của mình và khả năng thích nghi liên tục.
- Nhóm phải học cách trở thành một team hiệu quả, có khả năng cải tiến liên tục và thích ứng trong hoàn cảnh mới.
- Công ty phải học để tri thức không ngừng được sinh ra, phát huy hiệu quả và thích ứng trong mọi hòa cảnh mới.
- Nền văn hóa Agile là nền văn hóa vun trồng (cultivation).
Anh TBC rất hay nói những câu thừa, kiệm lời như Quang Huy là đủ (vậy mà có người vẫn cho là còn hơi nhiều) đã đủ mang lại giá trị cho người xem. Nói nhiều mỏi mồm lại bị cả thiên hạ nó chửi. Như thế là lãng phí sức lực và uy tín.
Khối lượng công việc của nhà đài mùa WC là rất lớn, chính nhà đài cũng thường xuyên kêu như vậy, thế mà lại phải bày ra bình luận trước sau giữa giờ. Chả biết lợi dụng để quảng cáo được bao nhiêu, nhưng cũng khiến sức người căng ra, mời khách tứ tung mọi thể loại, nói nhảm nhí không liên quan. Lần này cũng không mang lại ý nghĩa gì, lại khiến thiên hạ quay mặt lại chửi cho, liên lụy cả khách mời. Chửi chán nhà đài người ta chửi cả nhà thơ nọ, nhà báo kia. Như thế là phí sức, phí thì giờ, phí tiền. Không biết làm khác cho hay thì cữ bổn cũ soạn lại: giờ nghỉ phát ca nhạc, xen vào quảng cáo , cũng phải để người xem nghỉ ngơi tí chút. Thế có phải đỡ mệt không?
Nói bớt đi, làm việc cũng đừng bày vẽ làm chi cho mệt. Go lean!
Tìm kiếm
Sách mới: Tư duy thiết kế cho mọi người
Bài viết mới
Đang được chú ý
Chuyên mục
- Agile Mindset (148)
- Chuyện đời (22)
- Công nghệ (14)
- Đọc (74)
- Sách (46)
- Giáo dục (197)
- Constructivism (5)
- Học cách học (35)
- Khai phóng Giáo dục (19)
- Tu thân (5)
- Khác (15)
- Lean Startup (15)
- Linh tinh xòe (53)
- Lan man (24)
- Quản trị mới (56)
- COVID19 (9)
- Tài nguyên (2)
- Tri thức và Nhận thức (17)
- Xã hội tri thức (23)
- Tổ chức học tập (20)
Thẻ
36 kế dạy học thụ động (7)
active learning (8)
agile (41)
agile adoption (6)
agilemindset (6)
agile mindset (7)
agile transformation (5)
codegym (36)
constructivism (16)
Cánh Buồm (5)
công nghệ và giáo dục (15)
dạy học (4)
dạy tốt hơn (24)
education (4)
giáo dục (26)
giáo dục khai phóng (6)
growth mindset (5)
HỌC CÁCH HỌC (9)
học (6)
học tập (4)
học tập trải nghiệm (4)
inamori_kazuo (5)
kanban (6)
khởi nghiệp (5)
lean (14)
lean mindset (4)
lean startup (7)
learning (4)
làm lính thật tốt (21)
MOOC (5)
neomanager (8)
năng suất (5)
PBL (6)
personal kanban (4)
productivity (4)
reflection (5)
scrum (42)
seci (7)
sách (4)
sử kí (5)
thuyết kiến tạo (7)
tích hợp (10)
tản mạn chuyện đọc (10)
tổ chức học tập (7)
được việc (12)