Cô giáo lớp Một của mình là một người cùng làng, mình phải gọi là bà trẻ.
Việc cùng làng này gây ra một bất tiện nho nhỏ mà đến lớn mình mới biết: bà trẻ nói ngọng L/N như bất kì một người nào khác trong làng. Mà cô giáo thì dạo ấy lại được phân công kiểu địa phương chủ nghĩa: do cô sinh ra ở đấy nên phụ trách tất cả trẻ con ở đấy. Cả một lũ nhông nhốc Lang Đài được gom vào một lớp 1D hơn 50 đứa, do cô phụ trách. Thế là ngọng cả bầy, ngọng không biết đường mà chữa.
Kể cũng lạ, không hiểu sao cái chân bên này cầu Việt Trì có 4 làng, 2 phố mà chỉ có duy nhất cái làng mình nói ngọng và rất nhiều phương ngữ. Cứ cái gì là “L” thì “N” tất, và ngược lại, một số người biết mình ngọng lại hay cố thành ra có chỗ lẫn lộn ngược là nhẽ ra “N” thì lại cố đâm ra thành “L”. Cứ cái gì “ói” thì thành “oái”, như là “tao noái mày nghe…”. Rồi cả một đống từ khác nữa mà do đi xa lâu ngày mình cố cũng không tài nào nhớ nổi, tiếc thật.

Năm mới con Khỉ đã sang, khép lại một năm con Dê sôi nổi với những sự kiện đổi mới giáo dục nước nhà. Trong khi dư luận vẫn còn mải tranh luận và bình luận về chính sách thi đại học kiểu mới, dự thảo đổi mới giáo dục phổ thông còn nhiều điều chưa hợp lý, hay con số giật mình ngót hai trăm nghìn cử nhân thạc sĩ thất nghiệp, thì những dòng đổi mới giáo dục trên thế giới đang cuộn chảy ầm ầm. Trong khi thế giới không dừng bước chân kiếm tìm những phương thức giáo dục mới, những công cụ giáo dục mới, những công nghệ với kì vọng thay đổi gốc rễ cách thức chúng ta học tập, thì người dân Việt Nam vẫn cần phải hết sức kiên nhẫn để vài năm nữa đề án đổi mới giáo dục phổ thông mang tiếng là “đổi mới toàn diện và triệt để” sẽ được thông qua và bắt đầu đi vào cuộc sống. Trong thời gian người lớn bàn chuyện đổi mới, trẻ con đã kịp lớn lên và vẫn học theo chương trình cũ.

Mình chả nhớ là mình học đếm từ bao giờ. Nhưng cái món nền tảng của kế toán và thống kê này đúng là lợi hại thật. Ấy nhưng không phải lúc nào chúng ta cũng thấy nó quan trọng.

Kể từ lúc mời cho kì được một người học trên Học viện Agile, cho tới lúc số đếm cứ tăng dần lên 18, rồi 22, rồi 28, 29, 30, 31 https://gutepotenz.de/… Con số nó mang trong mình sự khích lệ lớn lao lạ thường tới toàn bộ anh em.

Mình dặn chú em rằng hằng ngày phải đếm cho kĩ xem mỗi người học được bao nhiêu, hỏi được mấy câu, dừng ở chỗ nào. Và cuối tuần thì đếm tổng lại cả lố.

Không đếm được như thế thì không cách nào biết được người học có học tốt không, làm thế nào để giúp họ hoàn thành được khóa học. Nhưng việc tưởng dễ thế, mà hóa ra không đơn giản, kể cả khi phần mềm đã hỗ trợ thống kê rất nhiều, bảng tính thì sẵn đấy.

Công tác dịch vụ của Học viện Agile có nhiệm vụ là “deliver happiness”, không biết phần “đếm” sẽ đóng góp được bao nhiêu. Nhưng chắc là không nhỏ.

Môn học rất nâng cao trong trường đại học có tên Analytics hóa ra lại bắt nguồn từ chuyện đơn giản đếm mức tầm thường như thế này: ê mờ êm đờ đêm đêm sắc đếm. Hehe.

Quãng bảy tám năm trước, mình tặng ông bạn vong niên cuốn sách thuộc loại “rất ưng cái bụng”. Ông bảo “tao cũng thích cuốn này”, nhưng mãi chả thấy đọc xong. Mình hỏi “không thích nữa à bác?”. Đáp “tao đọc chậm lắm, mỗi hôm chỉ tối đa 50 trang là cùng”. Mình ngạc nhiên lắm, vì sách đó chả khó, mà ông đọc  chậm đến mức đó thì cũng hơi lạ.

1.

Vịt bầu hỏi thiên nga: chú cho anh hỏi “chúng ta sống để làm gì nhỉ”?
Thiên nga: chú hỏi thế làm quái gì, đằng nào chả bị sáo măng!

2.

Lợn mán hỏi vịt cồ: Anh nghe đồn chú đi học MBA xịn, anh đang đi tìm người đồng sáng lập để kinh doanh. Anh với chú cùng làm nhé!
Vịt cồ: Nhất trí cao! Ta chẳng có gì ngoài vốn tự có. Dạo này dân Hà Nội đang chuộng lợn mán, mở nhà hàng lợn mán là nhất, ta xung phong làm đầu bếp cho. Lấy công làm lãi hehe.

3.

Chim sẻ hỏi đại bàng: sao chú mày lông bông thế, bay trên mây suốt ngày?
Đại bàng: chú mày nhầm, tối nào anh chả về ngủ với vợ. Chắc lúc ấy chú không nhìn thấy keke

4.

Chim sẻ lại hỏi đại bàng: theo chú mày thì người lớn phải cố mà học iPad để theo kịp tốc độ dùng đồ công nghệ của trẻ con hay là cấm tiệt đi cho nó đỡ rách việc?
Đại bàng: Cấm tiệt cấm tiệt! Cái thứ ấy nguy hiểm lắm. Anh còn không biết cách cai nghiện thì tuyệt đối không nên để trẻ con zây vào.
Chim sẻ: Ơ thế hóa ra là “gọt chân cho vừa giày à?”. Như thế là kéo lùi sự phát triển của xã hội đi một thế hệ đấy.
Đại bàng: Ơ! Thằng này đễu!

5.

Hổ Báo hỏi Cáo Chồn: Anh không thể hiểu được, tại sao anh nhập khẩu toàn bộ khung chương trình đào tạo của trường Cờ-Mu (Carnegie Mellon University), lại còn mua cả giáo trình gốc bản quyền mà cả chục năm nay học sinh ra trường vẫn bị chê dốt?
Cáo Chồn: Anh chưa thấy ai hỏi ngu như chú. Thế mà cũng phải hỏi. Vì chú ở Hà Nội chứ có ở Pittsburgh đâu.

Cho đến tuần trước mình mới biết bà ngoại là người trồng hai cái cây to đùng ở đầu làng: một cây gạo ở gần đường cái lớn, một cây đa gần ao Gáo. Dạo trước chắc bà trồng cây đa ở chỗ đó cốt để có bóng râm cho hố nước tưới cho mấy luống rau trong vườn. Nay thì ruộng đã hoán cải thành đất ở cả, dân Mộ Hạ vào đó ở, nhưng cây đa vẫn còn nguyên, lại thành ra có chút cảnh quan.

Bá Hy, người kể cho mình biết tác giả của hai cái cây kia, nói “bà để lại lộc cho dân làng”. Đúng là lộc theo nghĩa đen.

Tôi về làng ăn cưới, lại được chứng kiến 2 việc rất đáng suy ngẫm liên quan đến mấy chiếc cọc. Việc 1: chiếc xe 45 chỗ chở anh em cùng cơ quan của chú rế từ Hà Nội về ăn cưới va vào cọc chắn ở đầu làng, vỡ hết cả chiếc chắn bùn. Biết không thể vượt qua đành phải thả khách xuống ở đầu làng giữa cái nóng chang chang giữa chiều hè. Khách đi ăn cưới thì áo quần xúng xính, lội nắng đi vào, thật hơi vất vả. Việc 2: chiều hôm sau, do sơ suất của trẻ nhỏ, một xưởng mộc bị cháy dữ dội. Xe cứu hỏa được điều đến kịp thời, nhưng bị tắc ở hai cái cọc chắn vì xe to quá. Phải mất mười lăm phút sau mới đến được hiện trường. Chừng ấy phút đủ để lửa xơi tái cả cái xưởng, suýt chút nữa thì xơi luôn cả nhà hàng xóm, ngay cả khi trước đó cả xóm đã huy động hết xô chậu, vòi nước để dập lửa. Nguyên cớ của sự tồn tại của mấy chiếc cọc kia là như thế này: Chẳng là dân làng hò nhau đóng tiền (chứ không phải tiền nhà nước) để làm đường, đẹp từ trong ngõ ra đến đường lớn. Nhưng xe pháo thấy đường đẹp cứ hò nhau đi qua mà không thèm “đóng một tí phí” nào; xe lại to, chẳng mấy chốc mà đường hỏng, dân làng lại phải làm lại. Thế là hò nhau cấm, cách dễ nhất là đầu mỗi đường xây hai cái cọc bê tông cao năm chục phân, cách nhau hơn hai mét, chỉ đủ xe nhỏ đi qua. Giờ thì mấy chiếc cọc đổ đốn sinh ra phản chủ.

Nhiều lúc để tăng thêm trọng lượng cho một luận điểm, ta không đủ sức tự nói, mà viện dẫn ý của người khác, thường là một tên tuổi lớn nào đấy. Như vậy không có vấn đề gì.

Nhưng có lúc ta lại hơi râu ông nọ cắm cằm bà kia một tí. Kiểu sang chơi với lũ nhà văn thì lại trích dẫn quan điểm triết học nhân sinh của những nhà toán học, còn chơi với lũ toán học thì lại viện dẫn quan điểm giáo dục của mấy ông nhà văn. Vì toàn tên tuổi lớn nên người vội nghi ngờ ngay, nhất là khi luận điểm ấy hình như nó có vẻ đúng.

Đáng tiếc là không phải lúc nào thuận buồm xuôi gió. Một ông tiến sĩ (thứ thiệt chứ không dỏm) toán học có thể mù tịt về giáo dục tiểu học, nhưng lại rất thích phát biểu về dạy văn lớp 1. Ông cứ phát biểu hoài, khiến người ta có cảm giác ông là tiến sĩ giáo dục học. Rồi người ta mặc nhiên là ông có quan tâm và rất am hiểu. Vậy là, khi người ta cần viện dẫn một trích dẫn cho vừa ý mình, thì cứ lôi ông toán học ấy ra, mà quên mất rằng tên tuổi lớn ấy không có chuyên môn về cái ông ấy đang nói.

Bởi vì mỗi khi chúng ta định nói, là lúc ta đã tính chuyện lừa phỉnh chính mình về cái định nói ra, nhất định nó phải đúng. Khi ấy thì thật là may nếu vớ được ông này ông nọ nói y chang như mình. Thế là cứ bảo “nhà bác học đã nói….”, rất tiện.

PS. Nói đến đây, chắc là lần sau mình sẽ bập bập khi trích dẫn những gì Einstein nói về giáo dục 🙂